Co to jest społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR)?

Społeczna odpowiedzialność biznesu – coraz więcej artykułów pojawia się na ten temat . Czym jest CSR? Jak można narzędzia społecznej odpowiedzialności biznesu wykorzystać w firmie?

Czym jest społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR)?

Społeczna odpowiedzialność biznesu z ang. Corporate Social Responsibility (CSR) jest to koncepcja biznesu, w której przedsiębiorca strategii biznesowych uwzględnia interesy społeczne i ochronę środowiska oraz relacje z różnymi grupami interesariuszy np. grup społecznych. Wg encyklopedii zarzadzania definicja CSR kładzie nacisk na dwa aspekty odpowiedzialności społecznej:

1. Powstrzymywanie się przedsiębiorstwa od działań, które są szkodliwe społecznie lub/i ekologicznie, nawet gdy przynoszą one zyski dla firmy.
2. Przedsiębiorstwa powinny podejmować działania mające na celu zlikwidowanie i zapobieganie różnorodnym negatywnym zjawiskom społecznym.

Społeczna odpowiedzialność biznesu – krótka historia

Odpowiedzialność społeczna biznesu stała się ważnym publicznym tematem po oblikowaniu działań regulacyjnych rządu Stanów Zjednoczonych w XIX w. Miały one ukrócić nieetyczne działania potentatów przemysłowych takich jak m.in.  John D. Rockefeller, czy Andrew Carnegie, którzy byli nastawiani wyłącznie na zysk, a tym samym łamali normy etyczne. Kolejny przełom miał miejsce w czasach wielkiego kryzysu, gdy Prezydent Franklin Delano Roosevelt ogłosił New Deal (Nowy Ład), czyli pakiet norm etycznych i społecznych. Po raz pierwszy CSR została zdefiniowana w latach o70. XX wieku przez Archiego Carrolla amerykańskiego ekonomistę, który swoją teorię CSR przedstawił jako piramidę. Jej podstawą jest odpowiedzialność ekonomiczna, kolejne kondygnacje to odpowiedzialność prawna, etyczna i filantropijna. W 1977 roku powstał pierwszy kodeks CSR, którego autorem był amerykański kaznodzieja, ks. Leona Sullivana. Obecnie fundamentem CSR są zasady sformalizowane w 2020 jako norma ISO 26000.

Obszary społecznej odpowiedzialności biznesu

Obszary CSR były opracowywane przez Prace ISO (International Organization for Standardization —Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna) przed ekspertów z 99 krajów przez ponad 5 lat. Wyróżnili 7 ważnych obszarów CSR, do których zalicza się:

• ład organizacyjny – opracowanie strategii CSR w przedsiębiorstwie, polityka równych szans (dotyczy zwłaszcza kobiet i zagranicznych emigrantów) oraz dążenie do zrównoważonych potrzeb przedsiębiorstwa i jej akcjonariuszy
• prawa człowieka – poszanowanie zarówno praw człowieka, jak i pracowniczych oraz przeciwdziałanie dyskryminacji
• stosunki pracy – bezwzględne szanowanie prawa pracy, zapewnienie pracownikom możliwości rozwoju (zapewnienie szkoleń), stosowanie zasad dialogu społecznego
• środowisko – wdrażanie systemów łagodzących zmiany klimatyczne, wprowadzanie rozwiązań proekologicznych (m.in. zrównoważone wykorzystywanie różnorodnych zasobów)
• sprawiedliwe praktyki rynkowe – przeciwdziałanie korupcji, uczciwa konkurencja, poszanowanie praw własności
• relacje z konsumentami – obiektywne informacje o produktach, uczciwy marketing, promocja zrównoważonej konsumpcji, ochrona danych osobowych, wsparcie w procesie reklamacji
• zaangażowanie społeczne – tworzenie nowych miejsc pracy, ułatwienie dostępu do kultury, inwestycje społeczne

Społeczna odpowiedzialność biznesu – jakie narzędzia wykorzystuje?

CSR posiada odpowiednie narzędzia, które pomagają wdrążyć działanie w w/w obszarach. Jakie narzędzia w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu. Są to m.in.

Różnorodne programy dla pracowników

Inicjatywy mające na celu wspieranie rozwoju pracowników (podnoszenie ich kwalifikacji i wyrównywania szans np. szkolenia, kursy czy programy dopasowane do potrzeb pracowników). Jednym z przykładów jest aktywizacja osób bezrobotnych po 45 roku życia lub matek po urlopie wychowawczym.

Raporty społeczne

Przedstawiają sposób zarzadzania organizacją oraz w jaki sposób jest realizowana strategia przedsiębiorstwa ze szczególnym uwzględnieniem dział na rzecz CSR. Dzięki dostępności raportów, firma może z łatwością udowodnić swoją rzetelność.

Kampanie społeczne

Kształtowanie przez przedsiębiorstwo postaw społecznych. Są to akcje, których celem jest zwiększenie świadomości odbiorców w danym temacie np. przekazywanie przez markę na dany cel.

Działania proekologiczne

Zminimalizowanie wpływu działania przedsiębiorstwa na środowisko przez m.in. edukację pracowników, wdrożenie rozwiązań mających na celu równomierne zarządzanie surowcami, segregację odpadów, lub zakup papieru z recyklingu do kserokopiarki.

Różnorodne inicjatywy na rzecz lokalnej społeczności

Podejmowanie działań na rzecz otoczenia, w którym działa i funkcjonuje przedsiębiorstwo. Współpraca może przybrać m.in. formę szkoleń dla młodzieży.

Wolontariat pracowniczy

Praca wykonywana dobrowolnie przez pracowników na rzecz innych inicjatyw społecznych np. zbieranie datków, czy organizowanie dni dawcy szpiku.

Eko-znakowanie produktów

Eko znakowanie oraz znakowanie społeczne, to rodzaj oznaczeń, które informują konsumenta o kwestiach ekologicznych (wytwarzane produkty spełniają wyższe normy niż przewidziane w prawie).

Społeczna odpowiedzialność biznesu w firmie – jakie są korzyści z jej stosowania?

Korzyści ze stosowanie CSR przez przedsiębiorstwo wynikają przede wszystkim z większej transparentności firmy, co powoduje zwiększenie zainteresowania akcjonariuszy. Najważniejszymi z nich są:

• korzyści ekonomiczne – efektywniejsze wykorzystanie tzw. kapitału ludzkiego, zwiększenie zaufania inwestorów poprzez łatwiejszy dostęp do informacji finansowych m.in. różnorodne raporty i sprawozdania (inwestorzy mogą łatwiej oszacować ryzyko inwestycji);
• zwiększenie konkurencyjności – dla wielu konsumentów przestrzeganie przez firmę zasad CSR jest jednym z ważniejszych czynników podczas decyzji zakupowych;
• poprawa wizerunku marki – stosowanie przez przedsiębiorstwo zasad CSR skutecznie zwiększa liczbę nowych lojalnych klientów;
• łatwiejsza rekrutacja pracowników do firmy – firmy przestrzegające koncepcji CSR rzadko mają braki kadrowe;
• lepsze stosunki marki z lokalną społecznością, a nawet władzami.

CSR a regulacje prawne

Społeczna odpowiedzialność biznesu dotyczy głównie obszaru etyki firmy ze szczególnym uwzględnieniem zwiększenia standardów w prowadzeniu firmy. Jednak wraz z rozwojem etyki biznesu, zmieniają się również normy prawne.

Ustawodawcy w szczególny sposób chcą chronić środowisko, dlatego społeczna odpowiedzialność biznesu w Polsce regulowana jest m.in. przez Ustawę z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, której celem jest doskonalenie zarządzania odpadami przez przedsiębiorstwa. Powstała również BDO, czyli baza danych, która ułatwia przedsiębiorcom gospodarkę odpadami.

Ważnym obszarem dla CSR jest prawo pracy. Relacje między przedsiębiorcami, a pracownikami ulegają nieustannym zmianom. Świadczą o tym interpelacje unijnych dyrektyw, czyli dyrektywę work-life balance czy rodzicielską. Dzięki temu warunki współpracy są bardziej przejrzyste, a pracownik.

Przedsiębiorca powinien pamiętać, że dostosowanie się do prawa pracy jest jego obowiązkiem. Natomiast dostosowanie przedsiębiorstwa do CSR jest bardziej wymagające – wykracza poza przepisy prawne.

 

CSR stała się fundamentem przedsiębiorstwa niezależnie od wielkości firmy czy branży, w której działa. Dlatego im szybciej zostanie wprowadzona społeczna odpowiedzialność biznesu, tym lepiej będzie funkcjonować przedsiębiorstwo.