Turkusowa organizacja – co to właściwie oznacza?

Przedsiębiorcy i menedżerowie od dziesiątek lat poszukują świętego Graala, jakim jest w tym przypadku idealna metoda zarządzania organizacją (firmą). Czy takie optimum istnieje? Niekoniecznie… co nie oznacza jednak, że nie istnieją koncepcje, które pozwalają osiągnąć spore sukcesy – do takich należy pomysł o dość niecodziennej nazwie: turkusowa organizacja. Co warto wiedzieć na ten temat?

Turkusowa organizacja. Co to takiego?

Turkusowa organizacja to nowatorskie podejście do zarządzania, które znacząco różni się od tradycyjnych modeli biznesowych. Opiera się ono na zrównoważonym podejściu, gdzie istotne jest nie tylko osiąganie wyników finansowych, ale także dbanie o:

• etykę,
• społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR),
• dobrostan pracowników.

Głównym celem jest tworzenie środowiska pracy, w którym każdy pracownik ma możliwość samorealizacji i wpływu na podejmowane decyzje. Jednocześnie organizacja dąży do zrównoważonego rozwoju, co oznacza troskę o środowisko naturalne oraz społeczności, z którymi współpracuje.

Model ten zakłada, że firma powinna patrzeć na swoje działania w szerszym kontekście – ekonomicznym, społecznym, ekologicznym i kulturowym. W turkusowej organizacji otwarta komunikacja, brak hierarchicznych struktur oraz angażowanie pracowników w procesy decyzyjne to  kluczowe elementy. Dzięki temu osoby zatrudnione w takiej firmie mogą poczuć się częścią zespołu, którego sukces zależy od wspólnej pracy i dzielenia się pomysłami.

Holistyczne podejście do zarządzania

Turkusowa organizacja stawia na holistyczne (całościowe) podejście do prowadzenia działalności biznesowej. Oznacza to, że nie liczą się jedynie wyniki finansowe, ale również sposób, w jaki są one osiągane. Etyczne postępowanie wobec:

• pracowników,
• klientów,
• partnerów biznesowych,
• środowiska naturalnego,

jest kluczowym elementem.

Holistyczna filozofia oznacza także, że każda osoba w organizacji ma prawo do wyrażania swoich opinii, brania odpowiedzialności za działania oraz wspólnego podejmowania decyzji. W ten sposób firma staje się bardziej demokratyczna, a tradycyjna hierarchia traci na znaczeniu. Co ciekawe, mimo braku formalnych struktur władzy, każdy wie, za co jest odpowiedzialny, a liderzy pełnią bardziej funkcje koordynatorów i mentorów niż tradycyjnych menedżerów.

Samoorganizacja jako fundament turkusowej organizacji

Kluczowym aspektem turkusowego modelu zarządzania jest samoorganizacja. Oznacza to, że pracownicy mają dużą swobodę w podejmowaniu decyzji dotyczących swoich obowiązków i projektów. Nie ma potrzeby, by ktoś narzucał im, co mają robić – to oni najlepiej wiedzą, jakie zadania są kluczowe i w jaki sposób je realizować.

Taki model pracy wymaga jednak dużego zaangażowania i odpowiedzialności ze strony pracowników. Każdy w organizacji powinien czuć się odpowiedzialny za jej sukces i dążyć do wspólnego celu. Samoorganizacja pozwala na szybsze reagowanie na zmiany rynkowe, a także lepszą adaptację do nowych wyzwań. Pracownicy w turkusowych organizacjach często czują się bardziej zmotywowani, gdyż mają realny wpływ na to, jak działa firma i jak osiąga swoje cele.

Zarządzanie w turkusowej organizacji to tylko jeden z modeli, które opisują różne podejścia do prowadzenia firmy. Warto wiedzieć, że istnieje również kilka innych, tradycyjnych koncepcji zarządzania, które różnią się od siebie sposobem funkcjonowania i strukturą. Przykładowo: czerwony model opiera się na hierarchii, w której dominuje autorytet i ścisła kontrola. W takich organizacjach decyzje podejmowane są na najwyższym szczeblu, a pracownicy mają niewielki wpływ na funkcjonowanie firmy, bursztynowy model stawia na stabilność, procedury i formalizmy. Tutaj kluczowe znaczenie mają ustalone reguły i hierarchia, a zmiany wprowadzane są rzadko, pomarańczowy model kładzie duży nacisk na osiąganie celów i efektywność pracy. Firmy działające według tego modelu często rywalizują ze sobą na rynku i dążą do jak największej wydajności, zielony model skupia się na współpracy, rozwoju zespołu i wartościach społecznych. W takich organizacjach relacje międzyludzkie i równowaga między życiem zawodowym a prywatnym są bardzo istotne.

Samorządność i odpowiedzialność w turkusowej organizacji

W turkusowej organizacji kluczową rolę odgrywa samorządność. Oznacza to, że firma funkcjonuje jako zespół równych sobie ludzi, którzy wspólnie podejmują decyzje i dzielą się odpowiedzialnością. Hierarchia zostaje zredukowana do minimum, a tradycyjni liderzy stają się bardziej doradcami i mentorami niż autorytarnymi szefami.

Taki sposób zarządzania sprawia, że pracownicy czują większą odpowiedzialność za swoje zadania i są bardziej zaangażowani w realizację celów firmy. Dzięki płaskiej strukturze organizacyjnej każda osoba ma możliwość wyrażenia swojej opinii i wniesienia wkładu w funkcjonowanie firmy. Pracownicy mogą swobodnie:

• inicjować zmiany,
• zgłaszać nowe pomysły,
• brać udział w procesach decyzyjnych.

Jednocześnie, samorządność wymaga od pracowników dużej samodyscypliny i umiejętności zarządzania własnym czasem. Brak ścisłej kontroli i hierarchii oznacza, że każdy musi być odpowiedzialny za swoje działania i współpracować z innymi w celu osiągnięcia wspólnych rezultatów.

Plusy i minusy turkusowej organizacji

Jak każde podejście do zarządzania, także turkusowy model ma swoje mocne i słabe strony. Do głównych zalet należą:

• większa motywacja pracowników – samoorganizacja sprawia, że każdy czuje się odpowiedzialny za swoje działania i ma realny wpływ na funkcjonowanie firmy. Dzięki temu wzrasta zaangażowanie oraz satysfakcja z pracy,
• otwartość na zmiany – turkusowa organizacja jest bardziej elastyczna i szybciej reaguje na zmieniające się warunki rynkowe. Dzięki temu firma jest w stanie lepiej dostosować się do nowych wyzwań,
• lepsza współpraca w zespole – brak hierarchii sprzyja otwartej komunikacji i dzieleniu się pomysłami. W turkusowej organizacji wszyscy są równi, co ułatwia budowanie relacji i lepszą współpracę między członkami zespołu.

Jednak nie brakuje także wyzwań:

• problemy z zarządzaniem – brak formalnych struktur władzy może prowadzić do trudności w podejmowaniu decyzji i jasnym określaniu odpowiedzialności. W firmie, gdzie wszyscy mają równy głos, czasami trudno jest wypracować konsensus,
• czasochłonne procesy decyzyjne – w turkusowej organizacji decyzje podejmowane są demokratycznie, co oznacza, że każda osoba ma prawo wypowiedzieć się na dany temat. Może to jednak wydłużać procesy i prowadzić do opóźnień,
• ryzyko konfliktów – różnorodność opinii i brak hierarchii mogą prowadzić do sporów i różnic zdań, które trzeba odpowiednio rozwiązywać, by nie wpływały negatywnie na efektywność pracy.

Turkusowa organizacja to także organizacja odpowiedzialna społecznie i ekologicznie. Firma stara się działać w sposób zrównoważony, dbając o środowisko naturalne i minimalizując swój negatywny wpływ na planetę. Produkty wytwarzane przez turkusowe firmy są często tworzone z materiałów ekologicznych, a procesy produkcyjne są dostosowane do wymagań ochrony środowiska. Zrównoważony rozwój to także dbanie o relacje z lokalnymi społecznościami oraz angażowanie się w projekty mające na celu poprawę jakości życia w otoczeniu firmy. Turkusowe organizacje stawiają na długofalowe cele i rozwijanie działalności w sposób, który przynosi korzyści nie tylko im samym, ale także społeczeństwu jako całości

Turkusowa organizacja w praktyce

W praktyce turkusowa organizacja to miejsce, gdzie pracownicy współpracują ze sobą, pomagają sobie nawzajem i wspólnie podejmują decyzje. Działania firmy są nakierowane na osiąganie celów, które nie tylko przynoszą zysk, ale także mają pozytywny wpływ na otaczający świat. Pracownicy czują się częścią większej całości, a ich praca ma sens nie tylko w kontekście finansowym, ale także społecznym i ekologicznym.

Dobrostan pracowników jest kluczowy, jeśli kierownictwu zależy na osiągnięciu sukcesu. Turkusowe organizacje starają się tworzyć przyjazne środowisko pracy, gdzie każdy może się rozwijać, brać udział w projektach społecznych oraz czuć się docenionym i szanowanym.

FAQ

1. Czym różni się turkusowa organizacja od tradycyjnych struktur?

Turkusowa organizacja różni się od tradycyjnych struktur przede wszystkim brakiem hierarchii i większym stopniem samorządności. W tradycyjnych firmach decyzje podejmowane są zazwyczaj przez zarząd lub menedżerów, a pracownicy mają ograniczony wpływ na strategię i działania firmy. W turkusowym modelu każdy członek zespołu ma prawo uczestniczyć w procesie decyzyjnym, a odpowiedzialność rozkłada się równomiernie na wszystkich pracowników. Kolejną różnicą jest podejście do pracowników – w turkusowych organizacjach dba się o ich rozwój osobisty i zawodowy, a także stawia na równowagę między życiem prywatnym a zawodowym.

2. Czy turkusowa organizacja działa we wszystkich branżach?

Turkusowa organizacja może funkcjonować w różnych branżach, jednak jej wdrożenie może być bardziej naturalne w niektórych sektorach niż w innych. Przykładem mogą być branże kreatywne, technologiczne, czy startupy, gdzie innowacyjność, elastyczność i szybkość reagowania na zmiany są kluczowe. Firmy w tych sektorach mogą łatwiej przystosować się do płaskiej struktury i podejmowania decyzji w oparciu o samoorganizację. Jednakże, w bardziej tradycyjnych branżach, gdzie istnieją silne struktury hierarchiczne lub regulacje prawne, implementacja turkusowego modelu może napotkać na większe wyzwania.

3. Czy turkusowe organizacje mają liderów?

Tak, w turkusowych organizacjach istnieją liderzy, jednak ich rola znacząco różni się od tradycyjnego rozumienia przywództwa. Liderzy nie pełnią funkcji autorytarnych menedżerów, którzy wydają polecenia i kontrolują pracę zespołu. Zamiast tego, pełnią rolę mentorów, inspiratorów i koordynatorów, pomagając zespołom w realizacji celów oraz dbając o to, by każdy pracownik miał wsparcie, którego potrzebuje do rozwoju. Liderzy w turkusowej organizacji wspierają samodzielność i odpowiedzialność pracowników, nie dominując nad nimi, lecz tworząc przestrzeń do efektywnej współpracy.