Co zmieni w naszym życiu nadchodzący kryzys finansowy?
2 maja, 2023
Kryzysy finansowe to sytuacje, które miały miejsce wielokrotnie na przestrzeni lat. Okresy stabilności wielokrotnie przeplatały się z okresami rewolucji na rynku. Często rewolucje te powodowały bankructwo wielu instytucji finansowych, ale oprócz tego niosły za sobą szereg zmian na rynku. Na kartach historii jako największy kryzys zapisał się obecnie ten trwający od 2007/8 do 2012/13. W znaczy sposób dotknął on światową gospodarkę. Zaczął się w Stanach Zjednoczonych, a następnie rozprzestrzenił na większość krajów na świecie, zwłaszcza kraje wysoko rozwinięte. Powodem jest to, że nowoczesna gospodarka światowa jest ściśle powiązana między innymi krajami.
Czym właściwie jest kryzys finansowy?
Mówiąc najprościej, kryzys finansowy to sytuacja, w której instytucje finansowe i rynek finansowy podlegają różnym zakłóceniom. Brak stabilności rynku finansowego może nieść za sobą wiele zagrożeń. Między innymi prowadzą do braku płynności, kryzysu gospodarczego, podnoszeniem stóp procentowych, większej inflacji i utraty zaufania do instytucji finansowych. Brak zaufania objawia się dużymi wypłatami gotówki przez klientów oraz inwestorów. Takie sytuacje często prowadzą do załamania płynności w samym systemie finansowym.
Z języka greckiego termin ,,kryzys” oznacza przełom,, punkt zwrotny, decydujący moment (Kopaliński 2007, s. 289).W samej literaturze można znaleźć różne definicje kryzysu finansowego. Obejmują one zarówno załamanie gospodarcze spowodowane przez błędne decyzje władz finansowych czy samego rządu.
Definicje kryzysu
Według F.S Miszkina sam kryzys finansowy to sytuacja, w której występują poważne zawirowania na rynkach finansowych i związane z nimi spadki cen aktywów oraz bankructwa wielu instytucji finansowych, a także tych niefinansowych. (Mishkin 2005, s. 223).
Współczesny kryzys finansowy można wyjaśnić także w oparciu o mechanizm oparty na koncepcji Ch.Kindlebergera, który stworzył tzw. wzór „baniek spekulacyjnych”.
Według niego kryzys finansowy dzieli się na 5 faz:
- powstanie nowych propozycji,
- ekspansja kredytu,
- mania spekulacji,
- pojawienie się niebezpiecznej sytuacji („zadyszka finansowa”),
- załamanie (krach) i panika.
Według samego Ch. Kindlebergera propozycja ta mogłaby przybrać postać zaawansowanej technologii lub nowego rynku.
W podobny sposób przebieg samego kryzysu finansowego opisał W. Szymański. W swoim opisie wskazał dokładne działania oraz konsekwencje.
Jak wygląda historia kryzysów finansowych na przestrzeni lat?
Kryzysów finansowych na przestrzeni lat było wiele. Jednak jednym z ogólnoświatowych kryzysów finansowych i bankowych jest ten, który miał miejsce w 2007 roku w Stanach Zjednoczonych.
Zapoczątkowała go tragiczna sytuacja na rynku pożyczek hipotecznych w samym USA. Rozprzestrzenienie kryzysu na cały świat miało miejsce po upadku amerykańskiego banku Lehman Brothers w 2008 roku, a także zagrożenie upadłością innych amerykańskich banków.
Te zdarzenia sprawiły, że doszło do ogromnego kryzysu zaufania na rynku międzybankowym. Instytucje przestały pożyczać sobie pieniądze. Działo się tak z uwagi na strach przed niewypłacalność partnerów, a to wszystko oczywiście miało wpływ na gospodarkę.
Co wpływa na kryzys finansowy?
Mówi się, że sam kryzys finansowy jest spowodowany wieloma czynnikami, m.in.
- czysto ekonomiczne
- społeczno-kulturowe
- polityczno-prawne
Prawdziwą przyczyną kryzysu są jednak globalne nierównowagi podaży i popytu na rynku światowym.
Jakie są przyczyny kryzysów finansowych?
Przyczyn kryzysów finansowych może być sporo. Są one często zróżnicowane i złożone, ale poniżej znajdują się niektóre z głównych czynników przyczyniających się do ich wystąpienia.
Zbyt duże ryzyko w sektorze finansowym
Instytucje finansowe często podejmują ryzykowne decyzje, takie jak: zbyt agresywna ekspansja rynkowa, spekulacja rynkowa, błędna ocena ryzyka kredytowego lub brak odpowiedniego zabezpieczenia, co może prowadzić do bankructwa.
Brak płynności na rynku
Brak płynności na rynkach finansowych, taki jak duże wycofywanie kapitału przez inwestorów i ograniczenia dostępności pożyczek lub kredytów dla przedsiębiorstw, może prowadzić do kryzysów finansowych.
Utrata wartości aktywów
Gwałtowny spadek wartości aktywów, takich jak akcje, nieruchomości czy obligacje, może prowadzić do bankructw, a także w znaczy sposób zwiększają ryzyko na rynkach finansowych.
Niewypłacalność
Nadmierne zadłużenie przedsiębiorstw czy gospodarstw domowych może prowadzić do kryzysów finansowych, ponieważ rosnące stopy procentowe i spadające dochody mogą prowadzić do niewypłacalności oraz bankructwa.
Brak odpowiedniej regulacji
Brak odpowiedniej regulacji i nadzoru nad sektorem finansowym może prowadzić do nadużyć i nadmiernego ryzyka, prowadząc do kryzysów finansowych.
Spekulacje na temat rynków finansowych
Nadmierna spekulacja na rynkach finansowych prowadzi do skrajnej zmienności cen aktywów finansowych i zwiększa ryzyko samego kryzysu finansowego.
Jakie są skutki kryzysów finansowych?
Wojny, rewolucje, niestabilność narodowa lub zmiany polityczne w kraju lub regionie mogą wpływać negatywnie na rynki finansowe i prowadzić do kryzysów finansowych.
Kryzys finansowy może mieć wiele negatywnych skutków dla gospodarki i społeczeństwa. Poniżej można przeczytać kilka z nich:
Upadek instytucji finansowej
Kryzysy finansowe mogą prowadzić do bankructw instytucji finansowych, zwiększając ryzyko kolejnych problemów na rynkach finansowych.
Zmniejszona produkcja i popyt
Kryzys finansowy może prowadzić do zmniejszenia produkcji i popytu na rynku, co prowadzi do wzrostu bezrobocia i zmniejszenia dochodów gospodarstw domowych.
Inflacja
Kryzysy finansowe mogą prowadzić do wzrostu cen i inflacji, poprzez np. dodruk pieniądza, co oznacza mniejszą siłę nabywczą waluty i pogorszenie warunków ekonomicznych.
Podwyższenie stóp procentowych
Kryzys finansowy może również prowadzić do wyższych stóp procentowych, co oznacza wyższe koszty kredytu dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych.
Problemy finansowe firm
Kryzys finansowy może spowodować problemy finansowe firm, utrudniając gromadzenie funduszy i utrzymanie stabilności rynków.
Nierówności społeczne i ekonomiczne
Kryzysy finansowe mogą prowadzić do wzrostu ubóstwa i nierówności społecznych, co wpływa na pogorszenie warunków życia.
Zmniejszone inwestycje i innowacje
Kryzys finansowy może prowadzić do pogorszenia warunków na rynkach finansowych, zmniejszyć zaufanie inwestorów , a tym samym ograniczyć aktywność rynkową.
Co zmieni nadchodzący kryzys finansowy?
Kryzys finansowy może spowodować wiele różnego rodzaju zmian. Jest to między innymi zmiana warunków na rynku pracy poprzez wzrost bezrobocia czy zmniejszonych możliwości zatrudnienia. Kryzys finansowy może spowodować również spadek wartości akcji, obligacji i innych aktywów finansowych, wpływając na kondycję rynków finansowych i portfeli inwestorów.
Może mieć również wpływ na zmiany zachowań konsumentów i inwestorów, skłaniając ich do oszczędzania oraz unikania wydatków, co może doprowadzić do spowolnienia gospodarczego. Kryzys finansowy może spowodować problemy finansowe firm, utrudniając gromadzenie funduszy i utrzymanie stabilności rynków.
Oprócz tego jest w stanie również doprowadzić do wzrostu długu publicznego, a tym samym ograniczyć możliwości rządu w zakresie wydatków publicznych.
Kryzys finansowy może prowadzić do zmian w sektorze finansowym, takich jak konsolidacja, zmiany strategii biznesowych i zmniejszenie dostępnego kredytu, a także prowadzić do wzrostu zadłużenia przedsiębiorstw, gospodarstw domowych i rządu, zwiększając jednocześnie ryzyko wystąpienia kolejnych kryzysów finansowych w przyszłości.
Wpływ nadchodzącego kryzysu finansowego na określone dziedziny życia będzie zależał od wielu czynników, w tym od skali kryzysu, polityki rządu oraz reakcji społecznej. Warto postawić na edukację i budowanie świadomości. Dobrze jest również wziąć pod uwagę to, że kryzysy były, są i będę, a tak naprawdę od nas zależy jak do tego podejdziemy i czy będziemy się w miarę swoich możliwości zabezpieczać na trudniejsze czasy.
Jak zatem zapobiegać kryzysom finansowym?
Oto kilka narzędzi oraz mechanizmów, które mogą pomóc w zapobieganiu kryzysom finansowym.
Regulacja i nadzór sektora finansowego
Właściwa regulacja oraz nadzór nad sektorem finansowym pomaga w istotny sposób zapobiegać nadmiernemu ryzyku, oszustwom i innym czynnikom, które mogą prowadzić do kryzysów finansowych. Ta regulacja oraz nadzór muszą obejmować wszystkie instytucje, a także instrumenty finansowe oraz zapewniać ochronę ochronę inwestorów i konsumentów.
Mechanizm stabilizacji
Mechanizmy stabilizacyjne, takie jak fundusze stabilności i ubezpieczenia od kryzysów finansowych, pomagają zapobiegać atakom paniki na rynkach i minimalizować skutki kryzysów finansowych.
Polityka pieniężna i fiskalna
Odpowiednia polityka pieniężna i fiskalna pomaga zapobiegać kryzysom finansowym poprzez utrzymywanie stabilności na rynkach finansowych i w całej gospodarce. Instrumenty takie jak stopy procentowe, stawki podatkowe i wydatki publiczne mogą wpływać na stabilność gospodarczą i finansową.
Świadomość i edukacja
Świadomość i edukacja ryzyka finansowego oraz sposobów jego minimalizacji może pomóc w zapobieganiu kryzysom finansowym. Takie środki powinny obejmować nie tylko przedsiębiorstwa i instytucje finansowe, ale także konsumentów i inwestorów.
Działanie międzynarodowe
Międzynarodowa współpraca w zakresie regulacji finansowych oraz nadzoru nad sektorem finansowym może pomóc w zapobieganiu światowemu kryzysowi finansowemu. Takie środki powinny być koordynowane przez organy międzynarodowe, takie Bank Światowy.
Wprowadzenie i efektywne wykorzystanie tych narzędzi i mechanizmów pozwoli zapobiegać kryzysom finansowym i minimalizować ich skutki. Jednak jego skuteczność zależy od odpowiedniej polityki i dostosowań, a także kultury i zmian kulturowych.
Podsumowanie
wpływ nadchodzącego kryzysu finansowego na określone dziedziny życia będzie zależał od wielu czynników, w tym od skali kryzysu, polityki rządu oraz reakcji społecznej. Warto postawić na edukację i budowanie świadomości. Dobrze jest również wziąć pod uwagę to, że kryzysy były, są i będę, a tak naprawdę to od nas zależ,y jak do tego podejdziemy i czy będziemy się w miarę swoich możliwości zabezpieczać na trudniejsze czasy.
Autor: Beata Perzanowska
Zobacz też:
