Które banki wciąż możemy nazywać polskimi?
18 marca, 2014Rynek bankowy w Polsce
Rola banków w gospodarce
Banki są w pewnym stopniu ikoną, dźwignią handlu. Jeżeli Państwo jest bogate posiada liczne banki inwestujące zarówno na swoim rynku, jak i na obcych. Jeszcze w 1989 r. posiadaliśmy dziewięć banków wydzielonych z Narodowego Banku Polskiego: Bank Przemysłowo-Handlowy, Powszechny Bank Kredytowy, Bank Zachodni, Wielkopolski Bank Kredytowy, Bank Gdański, Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi (PBG), Bank Depozytowo-Kredytowy w Lublinie (BDK), Pomorski Bank Kredytowy w Szczecinie (PBKS) i Bank Śląski. Priorytetem dla NBP było wtedy stopniowe obniżanie inflacji.
Prywatyzacje banków polskich
O tym co się stało z powyżej wymienionymi sektorami, można przeczytać między innymi w cytowanej na wstępnie książce Patologia Transformacji. Ponad połowę udziałów akcji BRE Banku sprzedano niemieckiemu bankowi Commerzbank. Akcje Banku Śląskiego już na początku lat 90-tych wykupił wówczas holenderski ING. Do tej pory kluczowe stanowiska we władzach banku zajmują Holendrzy. W Wielkopolskim Banku Kredytowym inwestorem został irlandzki Allied Irish Bank w 95 r., mając 16,9% udziałów, gdzie już w 99r. posiadał aż 80% akcji. Na tę chwilę kluczowe stanowiska banku teraz już pod nazwą Banku Millenium, zajmują Portugalczycy.
W 2001r. nastąpiło połączenie banków BPH i PBK, gdyż ich inwestorzy, tj. niemiecki Bayerische Hypo- und Vereinsbank (HVB), a w PBK austriacki Bank Austria Creditanstalt, również się połączyły. Później już pod innymi władzami nastąpiła fuzja banków BPH z GE Money Bank, gdzie oczywiście główne stanowiska we władzach banku zajeli Amerykanie.
Bank Pekao S.A. od 99r. był kontrolowany przez Włochów, ale niedawno ponownie „powrócił” w polskie ręce. PZU wraz z Państwowym Funduszem Rozwoju wykupiły od Unicredit prawie 33% akcji banku i stały się jego głównymi akcjonariuszami. Amerykański Citibank, działający w Polsce i Bank Handlowy połączyły się w 2001r., gdyż akcje BH należały w 75% do Amerykanów. Do tej pory kluczowe stanowiska we władzach banku zajmują Amerykanie. W przypadku BGŻ akcje w 37% należały do Skarbu Państwa, jednak większość akcji znajdowało się w rękach Holendrów za pośrednictwem inwestora Rabobank. W 2015 roku bank BGŻ połączył się z francuskim bankiem BNP Paribas. W powstałym BGŻ BNP Paribas, zdecydowaną większość, bo aż 88,33 proc. akcji mają Francuzi. Ostatnim prywatyzowanym bankiem był PKO BP, jednak jego największym udziałowcem pozostał Skarb Państwa, przy czym 10% akcji należy również do polskiego banku BGK, a blisko 60 proc. akcji jest rozdrobnione na wielu różnych akcjonariuszy.
Warto tu wspomnieć o tym, iż największej prywatyzacji majątku w ciągu ostatnich lat dokonały rządy Jerzego Buzka oraz Donalda Tuska.
Przejęcie Idea Banku przez Pekao
Jeśli chodzi o polski sektor bankowy, to jedną z najważniejszych transakcji z ostatnich lat jest zdecydowanie przejęcie Idea Banku przez Pekao SA. Doszło do tego w wyniku złej i stale pogarszającej się sytuacji finansowej przejmowanego podmiotu. Wartość kapitału własnego wynosiła w momencie przejęcia wyniosła 482,2 miliony złotych na minusie, a współczynnik wypłacalności utrzymywał się na poziomie 2,5%, podczas gdy wymagane minimum to 10%. W dniu 3 stycznia 2021 roku klienci banku Idea oraz wszystkie otworzone przez nich konta bankowe, otwarte linie kredytowe itp. zostały przejęte przez Pekao SA.
Przejęcie Idea Banku jest elementem zakrojonego na szeroką skalę programu restrukturyzacyjnego, którego przebieg nadzoruje BFG, czyli Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Na przejęciu Idea Banku najwięcej zyskał zrepolonizowany w 2017 roku Pekao SA.
Udziały zagranicznego kapitału w bankach w Polsce
Poza polskimi bankami na naszym rynku znajduje się wiele banków mocarstw z krajów Zachodnich, przybliżmy zatem dokąd odpływają nasze finanse.
Nazwa banku | Główni udziałowcy i przybliżone udziały | Kraj pochodzenia głównego akcjonariusza | Zysk netto w roku 2021 |
---|---|---|---|
Bank Zachodni WBK | Banco Santander S.A. – 69,34% | Hiszpania | 1,25 mld złotych |
mBank | Commerzbank AG – 69,37% | Niemcy | 1,18 mld złotych |
ING Bank Śląski | ING Bank NV – 75% | Holandia | 2,31 mld złotych |
Citi Bank Handlowy | Citibank Overseas Investment Corporation – 75% | USA | 747 mln złotych |
Bank Millenium | Banco Comercial Portugues S.A. – 50,1% | Portugalia | 1,1 mld zł |
Raiffeisen Polbank | Raiffeisen Zentralbank Österreich AG | Austria | 63,6 mln złotych |
Aion Bank | Warburg Pincus | Belgia | brak danych |
Deutsche Bank | Deutsche Bank AG | Niemcy | brak danych |
Crédit Agricole | Crédit Agricole SA | Francja | brak danych |
BGŻ BNP Paribas | BNP Paribas SA – 88,98%; Rabobank International Holding BV – 5,76% | Francja | 176 mln złotych |
FM Bank PBP S.A. | AnaCap Financial Partners LPP | Wielka Brytania | 4 mln złotych |
Nest oraz Aion Bank, czyli nowe podmioty w polskim sektorze bankowym
Do banków, które działają w Polsce stosunkowo krótko, należy Nest Bank. Jest to komercyjny bank uniwersalny, który powstał z przekształcenia FM Bank PBP S.A. Posiadaczem 100% udziałów Nest Banku jest brytyjski fundusz AnaCap Financial Partners LPP. Jednym z flagowych produktów oferowanych przez ten podmiot jest Nest Konto, czyli osobisty rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy.
Kolejnym z nowych podmiotów na polskim rynku bankowym jest Aion Bank. Aion to bank komercyjny z siedzibą w Belgii. Początki jego działalności sięgają jeszcze połowy ubiegłego stulecia. Atutem Aion Banku jest szerokie wykorzystanie nowoczesnych technologii z zakresu fintech. Obsługa klientów odbywa się głównie poprzez aplikację internetową dostępną w wersji mobilnej lub przeglądarkowej.
Aion oraz Nest Bank to nowe oraz prężnie rozwijające się podmioty, choć nie zajmuje jeszcze dominującej pozycji na polskim rynku. Niestety, nie są to banki polskie.
W takim razie które banki są polskie?
Tak jak zostało to ujęte powyżej, wciąż Bank Gospodarstwa Krajowego i pod jego akcjonariatem również PKO BP są polskimi bankami, co oznacza, że obracane finanse tych banków znajdują się na polskim rynku. Warto podkreślić, że obecnie PKO BP prowadzi politykę przejmowania i przyłączania do siebie innych instytucji finansowych. Przykładem tego jest skandynawski Bank Nordea, który w 2014 roku został przejęty przez PKO BP, a następnie marka ta zniknęła z rynku – działa obecnie jako PKO BP. Podobne działania prowadzi także Powszechny Zakład Ubezpieczeń SA i w marcu 2016 roku nabył 25,19 proc. akcji Alior Banku, stając się największym jednostkowym akcjonariuszem tego banku. Z czasem nabył także 4% akcji poprzez PZU Życie SA oraz TFI PZU SA. W 2016 PZU za pomocą Alior Banku przejął także większość banku BPH, który został podzielony. Transakcja nie obejmowała zakupu portfela kredytów hipotecznych oraz funduszy inwestycyjnych. Oprócz tego, polskimi bankami są: Getin Noble Bank, Bank Ochrony Środowiska i Bank Pocztowy. Również wszystkie banki spółdzielcze są polskie, co jest związane ze specyfiką samej spółdzielczości (klienci banku = właściciele banku).
Nazwa banku | Główni udziałowcy i przybliżone udziały | Zysk netto w roku 2017 | Strona banku |
---|---|---|---|
PKO BP | Skarb Państwa – 29,43% | 4,9 mld złotych | Strona PKO BP |
Pekao SA | PZU S.A. 20%, PFR S.A. 12,8% | 2,18 mld zł | Strona Banku Pekao SA |
Getin Noble Bank | Leszek Czarnecki osobiście lub przez LC Corp BV i Getin Holding – 55,73% | 11,2 mln zł (dane za III kwartał 2021) | Strona Getin Banku |
Bank Pocztowy | Poczta Polska – 75%; PKO BP – 25% | 31,04 mln złotych | Strona Banku Pocztowego |
BOŚ Bank | Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) – 52,41% | 47,05 mln złotych | Strona BOŚ Banku |
Alior Bank | Grupa PZU – 29,22% | 482 mln złotych | Strona Alior Banku |
Bank BPH | Alior Bank S.A. – 60,68%; GE Investments Poland (USA) – 35,53% | brak danych | Strona Banku BPH |
Od razu rzuca się w oczy dysproporcja w zyskach notowanych przez banki zagraniczne i te z polskim kapitałem. Choć proces repolonizacji trwa, wciąż przewaga niepolskich banków jest całkiem spora.
Jako ciekawostkę warto dodać jeszcze co się dzieje z wypracowanymi przez bank zyskami. Nie będzie tu dużym zaskoczenie fakt, że te z przewagą zagranicznego kapitału w dużo większym stopniu wypłacają sobie zyski, zamiast je reinwestować. Przykładowo włoscy właściciele banku Pekao wypłacili sobie 99% zysku z 2015 roku, amerykańscy właściciele Citibanku 100%. Dla porównania procent dywidendy wypłaconej przez rodzime kapitałowo banki wyniósł dla 2015 roku nieco ponad 21%.
Dlatego też bardzo mocno zachęcamy wszystkich mających konta w niepolskich bankach o przenoszenie swoich kont. Bez wątpienia ma to bardzo mocne uzasadnienie ekonomiczne.
Co jest izraelskie w Polsce? – o tym, które firmy działające w Polsce należą do izraelskiego kapitału. Jest wśród nich kilka dużych, powszechnie znanych podmiotów. | |
Patriotyzm ekonomiczny na Facebooku – przedstawienie ważnych profili FB, które propagują patriotyzm ekonomiczny. |