Banki są w pewnym stopniu ikoną, dźwignią handlu. Jeżeli Państwo jest bogate posiada liczne banki inwestujące zarówno na swoim rynku, jak i na obcych. Jeszcze w 1989 r. posiadaliśmy dziewięć banków wydzielonych z Narodowego Banku Polskiego: Bank Przemysłowo-Handlowy, Powszechny Bank Kredytowy, Bank Zachodni, Wielkopolski Bank Kredytowy, Bank Gdański, Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi (PBG), Bank Depozytowo-Kredytowy w Lublinie (BDK), Pomorski Bank Kredytowy w Szczecinie (PBKS) i Bank Śląski. Priorytetem dla NBP było wtedy stopniowe obniżanie inflacji.
O tym co się stało z powyżej wymienionymi sektorami, można przeczytać między innymi w cytowanej na wstępnie książce Patologia Transformacji. Ponad połowę udziałów akcji BRE Banku sprzedano niemieckiemu bankowi Commerzbank. Akcje Banku Śląskiego już na początku lat 90-tych wykupił wówczas holenderski ING. Do tej pory kluczowe stanowiska we władzach banku zajmują Holendrzy. W Wielkopolskim Banku Kredytowym inwestorem został irlandzki Allied Irish Bank w 95 r., mając 16,9% udziałów, gdzie już w 99r. posiadał aż 80% akcji. Na tę chwilę kluczowe stanowiska banku teraz już pod nazwą Banku Millenium, zajmują Portugalczycy.
W 2001r. nastąpiło połączenie banków BPH i PBK, gdyż ich inwestorzy, tj. niemiecki Bayerische Hypo- und Vereinsbank (HVB), a w PBK austriacki Bank Austria Creditanstalt, również się połączyły. Później już pod innymi władzami nastąpiła fuzja banków BPH z GE Money Bank, gdzie oczywiście główne stanowiska we władzach banku zajeli Amerykanie.
Bank Pekao S.A. od 99r. był kontrolowany przez Włochów, ale niedawno ponownie "powrócił" w polskie ręce. PZU wraz z Państwowym Funduszem Rozwoju wykupiły od Unicredit prawie 33% akcji banku i stały się jego głównymi akcjonariuszami. Amerykański Citibank, działający w Polsce i Bank Handlowy połączyły się w 2001r., gdyż akcje BH należały w 75% do Amerykanów. Do tej pory kluczowe stanowiska we władzach banku zajmują Amerykanie. W przypadku BGŻ akcje w 37% należały do Skarbu Państwa, jednak większość akcji znajdowało się w rękach Holendrów za pośrednictwem inwestora Rabobank. W 2015 roku bank BGŻ połączył się z francuskim bankiem BNP Paribas. W powstałym BGŻ BNP Paribas, zdecydowaną większość, bo aż 88,33 proc. akcji mają Francuzi. Ostatnim prywatyzowanym bankiem był PKO BP, jednak jego największym udziałowcem pozostał Skarb Państwa, przy czym 10% akcji należy również do polskiego banku BGK, a blisko 60 proc. akcji jest rozdrobnione na wielu różnych akcjonariuszy.
Warto tu wspomnieć o tym, iż największej prywatyzacji majątku w ciągu ostatnich lat dokonały rządy Jerzego Buzka oraz Donalda Tuska.
Jeśli chodzi o polski sektor bankowy, to jedną z najważniejszych transakcji z ostatnich lat jest zdecydowanie przejęcie Idea Banku przez Pekao SA. Doszło do tego w wyniku złej i stale pogarszającej się sytuacji finansowej przejmowanego podmiotu. Wartość kapitału własnego wynosiła w momencie przejęcia wyniosła 482,2 miliony złotych na minusie, a współczynnik wypłacalności utrzymywał się na poziomie 2,5%, podczas gdy wymagane minimum to 10%. W dniu 3 stycznia 2021 roku klienci banku Idea oraz wszystkie otworzone przez nich konta bankowe, otwarte linie kredytowe itp. zostały przejęte przez Pekao SA.
Poza polskimi bankami na naszym rynku znajduje się wiele banków mocarstw z krajów Zachodnich, przybliżmy zatem dokąd odpływają nasze finanse.
Bank Zachodni WBK
Banco Santander S.A. - 69,34%
Hiszpania
1,25 mld złotych
mBank
Commerzbank AG - 69,37%
Niemcy
1,18 mld złotych
ING Bank Śląski
ING Bank NV - 75%
Holandia
2,31 mld złotych
Citi Bank Handlowy
Citibank Overseas Investment Corporation - 75%
USA
747 mln złotych
Bank Millenium
Banco Comercial Portugues S.A. - 50,1%
Portugalia
1,1 mld zł
Raiffeisen Polbank
Raiffeisen Zentralbank Österreich AG
Austria
63,6 mln złotych
Belgia
Francja
BGŻ BNP Paribas
BNP Paribas SA - 88,98%; Rabobank International Holding BV - 5,76%
176 mln złotych
Wielka Brytania
Do banków, które działają w Polsce stosunkowo krótko, należy Nest Bank. Jest to komercyjny bank uniwersalny, który powstał z przekształcenia FM Bank PBP S.A. Posiadaczem 100% udziałów Nest Banku jest brytyjski fundusz AnaCap Financial Partners LPP. Jednym z flagowych produktów oferowanych przez ten podmiot jest Nest Konto, czyli osobisty rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy.
Kolejnym z nowych podmiotów na polskim rynku bankowym jest Aion Bank. Aion to bank komercyjny z siedzibą w Belgii. Początki jego działalności sięgają jeszcze połowy ubiegłego stulecia. Atutem Aion Banku jest szerokie wykorzystanie nowoczesnych technologii z zakresu fintech. Obsługa klientów odbywa się głównie poprzez aplikację internetową dostępną w wersji mobilnej lub przeglądarkowej.
Aion oraz Nest Bank to nowe oraz prężnie rozwijające się podmioty, choć nie zajmuje jeszcze dominującej pozycji na polskim rynku. Niestety, nie są to banki polskie.
Tak jak zostało to ujęte powyżej, wciąż Bank Gospodarstwa Krajowego i pod jego akcjonariatem również PKO BP są polskimi bankami, co oznacza, że obracane finanse tych banków znajdują się na polskim rynku. Warto podkreślić, że obecnie PKO BP prowadzi politykę przejmowania i przyłączania do siebie innych instytucji finansowych. Przykładem tego jest skandynawski Bank Nordea, który w 2014 roku został przejęty przez PKO BP, a następnie marka ta zniknęła z rynku - działa obecnie jako PKO BP. Podobne działania prowadzi także Powszechny Zakład Ubezpieczeń SA i w marcu 2016 roku nabył 25,19 proc. akcji Alior Banku, stając się największym jednostkowym akcjonariuszem tego banku. Z czasem nabył także 4% akcji poprzez PZU Życie SA oraz TFI PZU SA. W 2016 PZU za pomocą Alior Banku przejął także większość banku BPH, który został podzielony. Transakcja nie obejmowała zakupu portfela kredytów hipotecznych oraz funduszy inwestycyjnych. Oprócz tego, polskimi bankami są: Getin Noble Bank, Bank Ochrony Środowiska i Bank Pocztowy. Również wszystkie banki spółdzielcze są polskie, co jest związane ze specyfiką samej spółdzielczości (klienci banku = właściciele banku).
brak danych
Od razu rzuca się w oczy dysproporcja w zyskach notowanych przez banki zagraniczne i te z polskim kapitałem. Choć proces repolonizacji trwa, wciąż przewaga niepolskich banków jest całkiem spora. Jako ciekawostkę warto dodać jeszcze co się dzieje z wypracowanymi przez bank zyskami. Nie będzie tu dużym zaskoczenie fakt, że te z przewagą zagranicznego kapitału w dużo większym stopniu wypłacają sobie zyski, zamiast je reinwestować. Przykładowo włoscy właściciele banku Pekao wypłacili sobie 99% zysku z 2015 roku, amerykańscy właściciele Citibanku 100%. Dla porównania procent dywidendy wypłaconej przez rodzime kapitałowo banki wyniósł dla 2015 roku nieco ponad 21%. Dlatego też bardzo mocno zachęcamy wszystkich mających konta w niepolskich bankach o przenoszenie swoich kont. Bez wątpienia ma to bardzo mocne uzasadnienie ekonomiczne.
Zapisz się do naszego newslettera, aby być zawsze na bieżąco z najnowszymi informacjami na WspieramRozwój.pl
