Banki są w pewnym stopniu ikoną, dźwignią handlu. Jeżeli Państwo jest bogate – posiada liczne banki inwestujące zarówno na swoim rynku, jak i na obcych. Jeszcze w 1989 r. posiadaliśmy dziewięć banków wydzielonych z Narodowego Banku Polskiego: Bank Przemysłowo-Handlowy, Powszechny Bank Kredytowy, Bank Zachodni, Wielkopolski Bank Kredytowy, Bank Gdański, Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi (PBG), Bank Depozytowo-Kredytowy w Lublinie (BDK), Pomorski Bank Kredytowy w Szczecinie (PBKS) i Bank Śląski. Priorytetem dla NBP było wtedy stopniowe obniżanie inflacji.
O tym co się stało z powyżej wymienionymi sektorami, można przeczytać między innymi w cytowanej na wstępnie książce Patologia Transformacji. Ponad połowę udziałów akcji BRE Banku sprzedano niemieckiemu bankowi Commerzbank. Akcje Banku Śląskiego już na początku lat 90-tych wykupił wówczas holenderski ING. Do tej pory kluczowe stanowiska we władzach banku zajmują Holendrzy. W Wielkopolskim Banku Kredytowym inwestorem został irlandzki Allied Irish Bank w 95 r., mając 16,9% udziałów, gdzie już w 99r. posiadał aż 80% akcji. Na tę chwilę kluczowe stanowiska banku – teraz już pod nazwą Banku Millenium, zajmują Portugalczycy.
W 2001r. nastąpiło połączenie banków BPH i PBK, gdyż ich inwestorzy, tj. niemiecki Bayerische Hypo- und Vereinsbank (HVB), a w PBK austriacki Bank Austria Creditanstalt, również się połączyły. Później już pod innymi władzami nastąpiła fuzja banków BPH z GE Money Bank, gdzie oczywiście główne stanowiska we władzach banku zajeli Amerykanie.
Bank Pekao S.A. od 99r. był kontrolowany przez Włochów, ale niedawno ponownie "powrócił" w polskie ręce. PZU wraz z Państwowym Funduszem Rozwoju wykupiły od Unicredit prawie 33% akcji banku i stały się jego głównymi akcjonariuszami. Amerykański Citibank, działający w Polsce i Bank Handlowy połączyły się w 2001r., gdyż akcje BH należały w 75% do Amerykanów. Do tej pory kluczowe stanowiska we władzach banku zajmują Amerykanie. W przypadku BGŻ akcje w 37% należały do Skarbu Państwa, jednak większość akcji znajdowało się w rękach Holendrów za pośrednictwem inwestora Rabobank. W 2015 roku bank BGŻ połączył się z francuskim bankiem BNP Paribas. W powstałym BGŻ BNP Paribas, zdecydowaną większość, bo aż 88,33 proc. akcji mają Francuzi. Ostatnim prywatyzowanym bankiem był PKO BP, jednak jego największym udziałowcem pozostał Skarb Państwa, przy czym 10% akcji należy również do polskiego banku BGK, a blisko 60 proc. akcji jest rozdrobnione na wielu różnych akcjonariuszy.
Warto tu wspomnieć o tym, iż największej prywatyzacji majątku w ciągu ostatnich lat dokonały rządy Jerzego Buzka oraz Donalda Tuska.
Poza polskimi bankami na naszym rynku znajduje się wiele banków mocarstw z krajów Zachodnich, przybliżmy zatem dokąd odpływają nasze finanse.
Bank Zachodni WBK
Banco Santander S.A. - 69,34%
Hiszpania
2,23 mld złotych
mBank
Commerzbank AG - 69,37%
Niemcy
1,09 mld złotych
ING Bank Śląski
ING Bank NV - 75%
Holandia
1,40 mld złotych
Citi Bank Handlowy
Citibank Overseas Investment Corporation - 75%
USA
536 mln złotych
Bank Millenium
Banco Comercial Portugues S.A. - 50,1%
Portugalia
681,23 mln zł
Raiffeisen Polbank
Raiffeisen Zentralbank Österreich AG
Austria
93,6 mln złotych
Francja
BGŻ BNP Paribas
BNP Paribas SA - 88,98%; Rabobank International Holding BV - 5,76%
279,7 mln złotych
Wielka Brytania
Tak jak zostało to ujęte powyżej, wciąż Bank Gospodarstwa Krajowego i pod jego akcjonariatem również PKO BP są polskimi bankami, co oznacza, że obracane finanse tych banków znajdują się na polskim rynku. Warto podkreślić, że obecnie PKO BP prowadzi politykę przejmowania i przyłączania do siebie innych instytucji finansowych. Przykładem tego jest skandynawski Bank Nordea, który w 2014 roku został przejęty przez PKO BP, a następnie marka ta zniknęła z rynku - działa obecnie jako PKO BP. Podobne działania prowadzi także Powszechny Zakład Ubezpieczeń SA i w marcu 2016 roku nabył 25,19 proc. akcji Alior Banku, stając się największym jednostkowym akcjonariuszem tego banku. Z czasem nabył także 4% akcji poprzez PZU Życie SA oraz TFI PZU SA. W 2016 PZU za pomocą Alior Banku przejął także większość banku BPH, który został podzielony. Transakcja nie obejmowała zakupu portfela kredytów hipotecznych oraz funduszy inwestycyjnych. Oprócz tego, polskimi bankami są: Getin Noble Bank, Idea Bank (właściciel Getin), Bank Ochrony Środowiska i Bank Pocztowy. Również wszystkie banki spółdzielcze są polskie, co jest związane ze specyfiką samej spółdzielczości (klienci banku = właściciele banku).
4,43 mld złotych
Od razu rzuca się w oczy dysproporcja w zyskach notowanych przez banki zagraniczne i te z polskim kapitałem. Choć proces repolonizacji trwa, wciąż przewaga niepolskich banków jest całkiem spora. Jako ciekawostkę warto dodać jeszcze co się dzieje z wypracowanymi przez bank zyskami. Nie będzie tu dużym zaskoczenie fakt, że te z przewagą zagranicznego kapitału w dużo większym stopniu wypłacają sobie zyski, zamiast je reinwestować. Przykładowo włoscy właściciele banku Pekao wypłacili sobie 99% zysku z 2015 roku, amerykańscy właściciele Citibanku 100%. Dla porównania procent dywidendy wypłaconej przez rodzime kapitałowo banki wyniósł dla 2015 roku nieco ponad 21%. Dlatego też bardzo mocno zachęcamy wszystkich mających konta w niepolskich bankach o przenoszenie swoich kont. Bez wątpienia ma to bardzo mocne uzasadnienie ekonomiczne.
Zapisz się do naszego newslettera, aby być zawsze na bieżąco z najnowszymi informacjami na WspieramRozwój.pl
