Dobry szef to podstawa! Jaki powinien być kompetentny menedżer?

W dwudziestym pierwszym wieku bycie menedżerem to coś znacznie więcej niż tylko zarządzanie podwładnymi poprzez wydawanie nieznoszącym sprzeciwu głosem poleceń. Wręcz przeciwnie – taka sytuacja – kojarzona przede wszystkim z trudnymi dla pracowników latami dziewięćdziesiątymi – w coraz większym stopniu odchodzi do lamusa. Jaki powinien być kompetentny menedżer? Czy taki w ogóle istnieje?

Kompetentny menedżer… czyli jaki?

Zapytaliśmy ChatGPT, jaki jest szef idealny – zapewne każdy pracownik chciałby takiego mieć (no, może wyłączając tych, którzy nie widzą siebie w roli etatowca i myślą jedynie o prowadzeniu biznesu na własną rękę). Cóż, ChatGPT wymienił cechy, jakie powinien mieć idealny menedżer… a jednocześnie zastrzegł, że ktoś taki w świecie realnym nie istnieje:

Jako sztuczna inteligencja, mogę powiedzieć, że nie istnieje idealny szef w sensie absolutnym. 

Jednakże, istnieją cechy i zachowania, które sprawiają, że szef jest postrzegany jako bardzo dobry i efektywny w swojej roli. Oto kilka cech, które często są wskazywane jako ważne dla dobrego szefa:

1. Komunikatywność: Szef powinien być dobrym słuchaczem i umieć jasno i konstruktywnie komunikować się ze swoim zespołem.
2. Empatia: Szef powinien rozumieć i szanować potrzeby i uczucia swoich pracowników.
3. Motywacja: Dobry szef powinien inspirować i motywować swoich pracowników do osiągania celów i rozwijania się zawodowo.
4. Współpraca: Szef powinien być zdolny do budowania zespołu i zachęcania do współpracy między pracownikami.
5. Rozwiązywanie problemów: Szef powinien być gotowy do rozwiązywania problemów, gdy się pojawią, i umieć podejmować trafne decyzje.
6. Rozwój pracowników: Szef powinien wspierać rozwój zawodowy swoich pracowników i pomagać im osiągać sukces w karierze.
7. Otwartość na feedback: Szef powinien być otwarty na opinie i feedback od swojego zespołu i być gotowym do uczenia się i poprawiania.

Chociaż idealny szef może być trudny do osiągnięcia, dążenie do rozwoju tych cech może znacznie poprawić efektywność i atmosferę w miejscu pracy. Ważne jest, aby szefowie byli świadomi swoich mocnych stron i obszarów do poprawy, aby stale się rozwijali jako liderzy.

 

Jak zatem wiać, bycie dobrym szefem nie jest zadaniem łatwym do zrealizowania – nawet sztuczna inteligencja zdaje sobie sprawę z faktu, że osiągnięcie ideału jest w zasadzie niemożliwe. W praktyce tylko nieliczni zostają liderami z prawdziwego zdarzenia, podczas gdy pozostali budzą często irytację swoich pracowników, którzy utyskują na to, w jaki sposób postępuje menedżer.

Niestety, jedynie nieliczni przełożeni, którzy poświęcają wiele czasu oraz wysiłku na wypracowanie odpowiedniego stylu działania, zdobywają uznanie i szacunek podległych im pracowników.

Zastanówmy się zatem, jakie są cechy dobrego menedżera?

Fachowa wiedza

Wciąż jeszcze powszechne jest przekonanie, że menedżer powinien mieć bardzo dobrą wiedzę na (i teoretyczną, i praktyczną) w dziedzinie, którą zajmują się podlegli mu pracownicy. Tym samym:

• zdobywana przez lata praktyka,
• wiedza branżowa

to fundamenty, w oparciu o które menedżer powinien podejmować na co dzień decyzje.

Z drugiej jednak strony w dwudziestym pierwszym wieku można spotkać się także z innym podejściem. Zgodnie z nim fachowa wiedza branżowa jest u menedżera mile widziana… ale wcale nie stanowi must have. To właśnie dlatego wcale nie taka niezwykła jest sytuacja, w której działem controllingowym kieruje np. inżynier.

Nieprzypadkowo mówi się, że zdolny władca to taki, który potrafi otoczyć się mądrymi i uczciwymi doradcami. Nie inaczej jest w przypadku menedżera – przecież to nie on wykonuje całą codzienną pracę, a jego podwładni. Owszem, bardzo dobrze będzie, jeśli kierownik zna zasady pracy działu i wie, jak np. księguje się dokumenty finansowe (księgowość), jakie są zalety poszczególnych produktów (sprzedaż/obsługa klienta) oraz czym charakteryzuje się dana technologia programowania (dział IT). Pamiętajmy jednak: to nie kierownik programuje czy księguje dokumenty. Powinien on za to wiedzieć, jak wykorzystać dostępne zasoby oraz nimi zarządzać.

Empatia

Empatia, czyli umiejętność zrozumienia sytuacji, w jakiej znajduje się druga osoba, to cecha, która raczej nie jest kojarzona z życiem zawodowym. Tymczasem, to poważny błąd! Warto bowiem, by praca również była tym miejscem, w którym „po ludzku” podchodzi się do drugiego człowieka.

Łatwo możemy sobie wyobrazić, że pracownicy nie darzą szczególną sympatią surowych oraz  bezdusznych szefów. A skoro nie przepadają za takimi kierownikami, trudno też, by ze szczególną ochotą wypełniali oni ich polecenia.

Zasada ta działa również w drugą stronę: jeśli pracownicy widzą, że kierujący ich działem menedżer dostrzega potrzeby podwładnych, mogą poczuć się bardziej zmotywowani do tego, by realizować cele firmy.

Warto wiedzieć – empatia to nic trudnego! Mogłoby się wydawać, że okazanie empatii to naprawdę trudne zadanie z punktu widzenia menedżera. Tymczasem, można osiągnąć poprzez takie działania jak np. uwzględnienie potrzeb pracownika, który ma również inne obowiązki (zmiana grafiku pod jego potrzeby itp.).

Profesjonalne zarządzanie

W poprzednim punkcie napisaliśmy, że w przypadku menedżera konieczne jest kierowanie się empatią. Jest to cecha pożądana u dobrego kierownika… ale nie należy przesadzać również w drugą stronę. Pomimo empatii lider powinien zachować również obiektywizm, a podczas podejmowanych działań kierować się profesjonalizmem oraz interesami firmy.

Przykładowo, szef powinien:

• przeciwdziałać problemom, które mogłyby w dłuższej perspektywie obniżyć efektywność pracy zespołu oraz osłabić jego morale. Rozumie się przez to np. walkę z takimi problemami jak prezenteizm (obecność pracownika w firmie pomimo choroby) – dobry menedżer powinien wiedzieć, kiedy pozwolić pracownikowi odpocząć,
• wykazywać się umiejętnościami w zakresie rozwiązywania konfliktów – zarówno wewnątrz zespołu, jak i między poszczególnymi działami. Konflikty to chleb powszedni szczególnie w większych przedsiębiorstwach, a jednocześnie ich rozwiązywanie jest konieczne z punktu widzenia utrzymania dobrej atmosfery pracy.

Warto wiedzieć – kompetencje miękkie czy wiedza techniczna: co jest bardziej przydatne na stanowisku menedżera? Nie da się na to pytanie udzielić uniwersalnej odpowiedzi. Wiele w tej kwestii zależy oczywiście od specyfiki branży czy firmy. Przykładowo, w sprzedaży, bankowości czy ubezpieczeniach często można spotkać się z sytuacją, w której menedżer ds. sprzedaży również obsługuje klientów, a czasem nawet – w przypadku przedstawicieli handlowych – realizuje sprzedaż bezpośrednią D2D (Door-to-Door – to tajemniczo brzmiące określenie oznacza po prostu… akwizycję). Jeśli jednak uważnie zapoznałeś się z tym, co dotychczas napisaliśmy na temat kompetencji wymaganych od menedżera, zapewne zorientowałeś się już, że to kompetencje miękkie są szczególnie pożądane u menedżera.

Dobry menedżer – jakie NIE powinien być?

Wiesz, jakie są kompetencje dobrego menedżera. Zastanówmy się teraz nad tematem od drugiej strony i spróbujmy odpowiedzieć na pytanie: jakie są cechy złego kierownika? Jeśli jesteś na rynku pracy już pewien czas, zapewne masz już własną listę takich wad – jesteśmy niemal pewni, że wśród nich znajdują się między innymi:

• nadmierna kontrola działań podejmowanych przez pracowników – jest to problem określany jako tzw. micro-management. Zapewne Ty też nie chcesz pracować w miejscu, w którym kierownik stale patrzy Ci na ręce, przegląda wszystkie maile służbowe czy prosi o codzienny raport z wykonanych i planowanych zadań,
• apodyktyczny styl zarządzania – szczególnie doświadczony pracownik nie znosi, gdy traktuje się go jak narzędzie,
• miękkie podejście do pracowników – ten błąd jest czasem „niedoceniany”, ale również może doprowadzić do problemów, tym razem w postaci rozprężenia działu i spadku efektywności.

Wyżej wymienione zachowania to tylko niektóre spośród działań, które w dłuższej perspektywie nie przysporzą szefowi szacunku i lojalności.

Podsumowanie

Choć może zdawać Ci się inaczej, to w rzeczywistości bycie DOBRYM szefem wcale nie jest prostym zadaniem. Nie wystarczy jedynie wydawać poleceń, licząc na ich szybką i bezproblemową realizację. Wręcz przeciwnie – kluczem do sukcesu jest słuchanie swoich podwładnych… a także uczenie się na błędach, ponieważ praca menedżera to tak naprawdę ciągły rozwój.

Dobry szef powinien być raczej mentorem wskazującym swoim podwładnym drogę rozwoju zawodowego, a nie wrogiem, którego należy zwalczać i unikać.

 

Autor: Emil Zelma

 

Zobacz też:

System MES – czym jest i jakie niesie za sobą zalety dla przemysłu?