Jak cyfrowe dane pomagają nadzorować zdrowie Polaków?

Nowoczesna medycyna coraz częściej opiera się na danych. Każda wizyta, pomiar czy wypisana recepta online stają się częścią cyfrowego ekosystemu zdrowia, który pozwala lepiej rozumieć kondycję pacjentów i szybciej reagować na zmiany. Dzięki temu lekarze, naukowcy i instytucje publiczne mogą skuteczniej walczyć z chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak otyłość.

Nowa era danych o zdrowiu

Najnowszy raport NFZ „Masa ciała i wzrost. Dane niezbędne dla zdrowia publicznego” (2025) pokazuje, jak ogromny potencjał ma cyfrowe gromadzenie informacji o pacjentach. Od kilku lat lekarze podstawowej opieki zdrowotnej przesyłają do NFZ dane o masie i wzroście pacjentów. To dzięki nim wiadomo, że ponad 60% dorosłych Polaków ma nadwagę lub otyłość.

Takie informacje nie pochodzą z deklaracji, ale z realnych pomiarów wykonanych w gabinetach lekarskich i zapisanych w systemie e-zdrowia. Umożliwiają one analizę trendów zdrowotnych w skali kraju, a także planowanie działań profilaktycznych – np. programów edukacyjnych dotyczących diety czy aktywności fizycznej.

Telemedycyna jako źródło wiedzy o pacjencie

Telemedycyna to dziś nie tylko możliwość zdalnej konsultacji z lekarzem. To również sieć systemów, które automatycznie gromadzą i analizują dane medyczne. Zdalne wizyty, platformy e-zdrowia, aplikacje mobilne czy urządzenia pomiarowe przekazują informacje o stanie zdrowia pacjentów do elektronicznej dokumentacji medycznej.

Badania naukowe (np. Frontiers in Public Health, BMC Medical Informatics and Decision Making) pokazują, że regularne raportowanie danych z telemedycyny pozwala skuteczniej monitorować przebieg chorób przewlekłych – od otyłości po nadciśnienie czy cukrzycę. Zgromadzone w ten sposób dane pomagają lekarzom wykrywać niepokojące zmiany, a instytucjom zdrowia publicznego – analizować skuteczność działań profilaktycznych.

Elektroniczne recepty w cyfrowym systemie zdrowia

Jednym z elementów, który spina cały ten system, jest e-recepta. Choć dla pacjenta to przede wszystkim wygoda i szybki dostęp do leków, w skali systemu to także źródło cennych informacji. Każda recepta online na E-recepta.net jest zapisywana w centralnej bazie danych, co pozwala analizować, jak często pacjenci realizują leczenie, jakie leki są przepisywane najczęściej i jak zmieniają się schematy terapii w czasie.

Dzięki temu możliwe jest lepsze planowanie polityki zdrowotnej, kontrola bezpieczeństwa farmakoterapii i identyfikacja nowych trendów – na przykład wzrostu stosowania leków przeciwcukrzycowych u osób z otyłością. Takie podejście, oparte na analizie danych z tysięcy pacjentów, staje się podstawą nowoczesnej, predykcyjnej medycyny publicznej.

Dane, które pomagają leczyć

Wielką zaletą cyfrowych systemów medycznych jest ich zdolność do łączenia informacji z różnych źródeł – od pomiarów BMI, przez wyniki badań laboratoryjnych, po historię leczenia farmakologicznego. Zintegrowane dane pozwalają lekarzom ocenić skuteczność terapii, dostosować dawkowanie i reagować na ewentualne skutki uboczne.

W przypadku otyłości i chorób współistniejących, takich jak cukrzyca czy nadciśnienie, telemedycyna daje możliwość stałego kontaktu z pacjentem, przypomnień o przyjmowaniu leków oraz szybkiego wystawienia nowej recepty w razie potrzeby. To zwiększa bezpieczeństwo i ciągłość terapii, zwłaszcza dla osób starszych lub mieszkających poza dużymi miastami.

Wyzwania i przyszłość cyfrowej medycyny

Choć systemy e-zdrowia dają ogromne możliwości, wciąż istnieją wyzwania – m.in. konieczność lepszej integracji danych między placówkami, ujednolicenia standardów raportowania czy ochrony prywatności pacjentów.

Jednak kierunek zmian jest jednoznaczny: medycyna przyszłości opiera się na danych. W miarę jak rozwiązania takie jak Internetowe Konto Pacjenta będą coraz powszechniejsze, Polska zyska dostęp do jednego z najcenniejszych zasobów w ochronie zdrowia – wiarygodnych informacji o realnym stanie zdrowia społeczeństwa.

Bibliografia:

1. Narodowy Fundusz Zdrowia. Masa ciała i wzrost. Dane niezbędne dla zdrowia publicznego. 2025.
2. Meskó B., Drobni Z. (2024). The Role of Digital Health in Chronic Disease Management. Frontiers in Public Health.
3. Khanna R. et al. (2023). Electronic prescribing system requirements: a scoping review. BMC Medical Informatics and Decision Making. 
4. Rundo L. et al. (2025). Towards a prescribing monitoring system for medication safety evaluation within electronic health records. BMC Medical Informatics and Decision Making.
5. Frontiers in Digital Health (2024). Integration of Wearable Devices and EHR Systems for Real-Time Health Monitoring.

—

Artykuł sponsorowany