Dlaczego ostatnie podwyżki stóp procentowych przekładają się na wzrost rat kredytów

a jedynie w małym stopniu na oprocentowanie lokat?

Każde posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej wywołuje szereg emocji zarówno wśród ekonomistów, dyrektorów banków, jak i zwykłych obywateli, którzy mają na swoim koncie kredyt bądź zdecydowali się na założenie lokaty terminowej. Decyzja w sprawie wysokości stóp procentowych istotnie wpływa na funkcjonowanie wszystkich rynków finansowych, a tym samym przekłada się na gospodarkę. Oznacza również zmiany dla wszystkich, którzy podjęli decyzję o kredycie. Dlaczego dzieje się tak, że po podwyżce stóp procentowych rosną raty kredytów, a oprocentowanie lokal zmienia się tylko w niewielkim stopniu?

Czym są stopy procentowe?

Stopy procentowe są narzędziem, z którego korzystają zarówno rządy poszczególnych państw, jak i banki centralne. To właśnie poprzez stopy procentowe wpływa się na inflację oraz procesy gospodarcze. Ich wzrosty oraz spadki odbijają się także na:

– oprocentowaniu kredytów;

– kursie walut;

– tym, jak zachowują się inwestorzy giełdowi.

Od wysokości stóp procentowych uzależnione jest także to, jak duże zyski przynoszą depozyty bankowe. Mówiąc nieco inaczej, stopa procentowa to wartość pieniądza, która wyrażana jest w sposób procentowy. Jest to stawka, jaką należy zapłacić za otrzymanie pieniądza. W przypadku kredytobiorców stopa procentowa mówi o koszcie pożyczenia pieniędzy, zaś u kredytodawców wskazuje na wynagrodzenie, które otrzymają za pożyczenie środków finansowych.

Jakie są rodzaje stóp procentowych w Polsce?

Wskazuje się kilka rodzajów stóp procentowych. Zadaniem Rady Polityki Pieniężnej jest ustalenie wysokości stopy:

– referencyjnej;

– lombardowej;

– depozytowej;

– dyskontowej;

– redyskontowej.

Najważniejszą jest stopa referencyjna, którą określa się również mianem interwencyjnej bądź podstawowej. To właśnie ona pozwala regulować ilość pieniędzy obecnych w gospodarce. Wpływa również na wysokość stawki WIBOR, a tym samym przekłada się na oprocentowanie zarówno kredytów, jak i lokat bankowych.

Co ma wpływ na decyzje w sprawie wysokości stóp procentowych?

Rada Polityki Pieniężnej zbiera się w celu ustalenia stóp procentowych raz w miesiącu. Podjęta decyzja w zakresie utrzymania, obniżenia bądź podwyższenia stóp uzależniona jest przede wszystkim od polityki pieniężnej, jaką aktualnie prowadzi bank centralny. Nie bez znaczenia jest także polityka społeczno – gospodarcza rządu. Jeśli czasy są spokojne, inflacja utrzymuje się na w miarę stabilnym poziomie, to stopy procentowe mogą być utrzymywane na jednym poziomie przez wiele lat. Tak działo się między innymi od marca 2015 aż do wiosny 2020 roku. Podwyższa wysokości stóp procentowych ma miejsce wtedy, kiedy tempo inflacji jest zbyt duże. Z kolei do obniżki dochodzi wówczas, gdy sytuacja gospodarcza kraju pogarsza się.

Jaki jest wpływ stóp procentowych na kredyty?

Jak wynika z naszego artykułu, wysokość stóp procentowych w sposób bezpośredni wpływa na wysokość wskaźnika WIBOR, od którego zależne jest oprocentowanie zarówno kredytów hipotecznych, jak i konsumpcyjnych. Również kredyty inwestycyjne, które zaciągają przedsiębiorcy, pozostają w ścisłym związku ze stopą WIBOR. Zależność jest generalnie naprawdę prosta: im wyższe stopy, tym droższe kredyty. Kiedy stopy zaczynają spadać, kredyty tanieją. Warto pamiętać, że wahania stóp procentowych odbijają się zarówno na nowo zaciągniętych kredytach, jak i tych, których banki udzieliły znacznie wcześniej, a w przypadku których oprocentowanie jest zmienne. Zmiana wysokości stóp procentowych szczególnie mocno odczuwalna jest w przypadku kredytów mieszkaniowych, które na ogół opiewają na bardzo duże kwoty i zaciągane są na wiele lat.

 

Czy stopy procentowe wpływają na oprocentowanie lokat terminowych?

To, jak wysoko oprocentowane są lokaty bankowe uzależnione jest od wielu czynników. Wśród nich znajdują się oczywiście także stopy procentowe. Banki, którym potrzebny jest kapitał mogą zdecydować się na pożyczkę z banku centralnego. Jej koszt ustalany jest na podstawie stopy lombardowej. Taka pożyczka jest jednak dość kosztowna, co sprawia, że banki wolą zadłużać się w innych bankach, bazując na stopie WIBOR. W grę wchodzi również pożyczenie pieniędzy od klientów, którzy mogą zakładać lokaty terminowe. Aby uniknąć pożyczania pieniędzy, większość banku kusi klientów, oferując wyższe oprocentowanie lokat terminowych. Jest jednak wyjątkiem. Jeśli bank ma dużo pieniędzy, to wzrost oprocentowania depozytów nie ma miejsca nawet wtedy, kiedy podnoszone są stopy procentowe. Obecnie miejsce ma właśnie taka sytuacja. Obecnie kondycja banków jest bardzo dobra, co sprawia, że nie muszą one martwić się koniecznością pożyczania pieniędzy. Nie ma więc również potrzeby podnoszenia wysokości oprocentowania lokat. W efekcie lokowanie oszczędności w lokatach terminowych jest kompletnie nieopłacalne. Oprocentowanie jest tak niskie, że w żaden sposób nie rekompensuje galopującej inflacji. W efekcie osoby posiadające oszczędności decydują się na inne formy inwestowania, które nie zmniejszają wartości posiadanych pieniędzy. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem niż lokaty terminowe jest obecnie inwestowanie w złoto.

Autor: Damian Grądzki