Kulinarny świat polskich marek przypraw

Przyprawy stosowano już 50 000 lat temu w Maroku. Nawet Egipcjanie używali ich do balsamowania swoich bliskich. W Mezopotamii był znany czosnek, a w Indiach królowała gałka muszkatołowa. Z kolei średniowiecze to czas, w którym przyprawy były najdroższą rzeczą na świecie. Potrawy nabierały niepowtarzalnego smaku dzięki przyprawom takim jak czarny pieprz,  kardamon czy imbir. Do Europy Zachodniej sprowadzono aż 1000 ton pieprzu czarnego. To pokazuje, jak bogatą historię mają przyprawy. Poznaj polskie przyprawy.

Jak wygląda historia przypraw?

W XV wieku przyprawy były czymś bardzo drogim i świadczyły o zamożności tych, którzy mogli sobie na nie pozwolić. Mówi się, że ślady ich używania sięgają czasów prehistorycznych. Już wtedy stosowano zioła, by nadać potrawom aromat. 

W starożytnych Chinach, Grecji, Rzymie czy Indiach używano czosnku, kolendry oraz tymianku. W starożytnym Egipcie z kolei znano goździki i cynamon. 

Przez wieki przyprawy towarzyszyły ludziom, a obecnie są towarem szeroko dostępnym, a ich spożywanie przynoszą korzyści zdrowotne, co dowodzi coraz więcej badaczy. 

Jakie przyprawy warto mieć w swojej kuchni?

W kuchni istnieje mnóstwo przypraw, które możemy zastosować. Dostępne są również mieszanki, takie jak np. garam masala. Jednak warto zawsze mieć pod ręką albo w kuchennej szafce kilka podstawowych.  

Sól 

Pierwszą podstawową przyprawą jest sól. To produkt najczęściej używany w kuchni i powinien go mieć każdy. Jest wzmacniaczem smaku, dlatego dzięki niemu potrawy będą bardziej wyczuwalne. Służy do poprawienia smaku, ale również do marynowania. Istnieje kilka rodzajów soli, np. himalajska, morska. Każda sól ma inną słoność, a czarna jest używana w kuchni wegańskiej, ponieważ jej smak jest odrobinę jajeczny.

Pieprz 

Obowiązkową pozycją jest pieprz. Możemy wyróżnić czarny, biały, a nawet różowy, jeżeli pochodzi z Nepalu. Jego smak jest pikantny, a najlepszy pieprz to ten świeżo mielony. Tylko wtedy jesteśmy w stanie wyczuć dokładnie jego intensywność smaku. 

Co ciekawe, podczas pieczenia, jeżeli dodamy pieprz, może się przypalić i mieć taki gorzkawy smak. Dlatego warto zawsze doprawić na koniec.

Kmin rzymski 

Następną przyprawą jest kmin rzymski. Występuje ona w kuchni meksykańskiej, indyjskiej i bliskowschodniej. Jej zaletą jest to, że jest bardzo intensywną przyprawą, dlatego trzeba dodawać ją z dużym wyczuciem.

Cynamon 

Na sklepowych półkach znajdziemy go albo w całości, albo w postaci sproszkowanej. Najczęściej kojarzy się jako składnik deseru, np. pierników. Świetnie komponuje się z daniami słodkimi, takimi jak marchewka, bataty, a także jabłka.

Gorczyca 

Gorczyca, występująca w kuchni w całości lub w postaci mąki, również sprawdza się w potrawach, dodając im troszkę pikanterii. Jest to także składnik musztardy.

Liść laurowy i tymianek 

Liść laurowy często występuje w potrawach, zwłaszcza z tymiankiem. Świeży tymianek znajdziemy w sklepach w formie świeżej lub suszonej.  Świetnie komponuje się z pasztetami, gulaszem, a także pomidorami. Co ciekawe, może być długo gotowany i nie tracić swoich walorów smakowych.

Oregano 

Oregano często występuje w kuchni włoskiej i świetnie komponuje się z pomidorami.

Kurkuma 

Kolejną przyprawą jest kurkuma, najczęściej używana w kuchni indyjskiej. Mówi się o niej, że jest najbardziej zdrową, ponieważ jest naturalnym antybiotykiem. Ma właściwości przeciwzapalne, i warto ją dodawać do różnych potraw, np. do sosów.

Tradycyjne polskie przyprawy – co nadaje smak polskim daniom? 

Dobrą kuchnię bez przypraw ciężko sobie wyobrazić. To właśnie one nadają niepowtarzalny smak i aromat. W polskiej kuchni bardzo popularną przyprawą jest pietruszka. Używa się go zarówno do zup, dań mięsnych, jak i rybich. Natka pietruszki zawiera dużo witaminy C oraz jest bogata w żelazo. Jej właściwości świetnie przydadzą się w okresie jesienno-zimowym, kiedy organizm jest bardziej narażony na różnego rodzaju infekcje.

Kolejną przyprawą popularną w Polsce jest koper. Najczęściej używa się go do zup, sałatek, ale także do jajek czy twarogu. Świeże gałązki kopru zawierają sporo witaminy C, są również źródłem beta-karotenu. Koper również zawiera  witaminę A, która jest cenna dla dobrego wzroku.

Następną przyprawą, którą bardzo często dodaje się do kuchni jest bazylia. Szczególnie popularna jest ona w kuchni włoskiej, ale w Polsce też gości często na stole. Bardzo aromatyczne zioło, które dodaje się do np. sałatek. Świetnie komponuje się z pomidorami. Jeśli chodzi o właściwości to bazylia przyspiesza procesy trawienia oraz  zapobiega wzdęciom.

Kolejną popularną przyprawą w polskiej kuchni jest ziele angielskie, stosowane do zup mięsnych, galaretek i konserw. Liść laurowy wykorzystuje się w lecznictwie jako środek na bóle migrenowe. Może być również pomocny w leczeniu braku miesiączkowania lub kolki. Dodatkowo, ma właściwości obniżające poziom cukru we krwi.

Cynamon to kolejny popularny składnik, który często występuje w polskiej kuchni. Najczęściej wykorzystuje się go do potraw na słodko, szczególnie do, na przykład, pierników. Jeśli chodzi o jego właściwości, to cynamon przyspiesza przemianę materii i dodatkowo pomaga w pozbyciu się zbędnych kilogramów.

Popularne mieszanki przypraw

Mieszanki przypraw to kilka aromatów połączonych w jeden. Stosuje się je po to, aby nadać charakterystyczny smak potrawom. To inaczej kompozycje, które są charakterystyczne dla danego regionu czy kraju. Możemy je zakupić w sklepach lub przygotować samodzielnie.

W Polsce do najpopularniejszych możemy zaliczyć mieszanki służące np. do marynowania ryb, karkówki czy konkretnych dań, takich jak bigos.

Kolejną popularną mieszanką jest curry. Curry to nic innego, jak popularna indyjska potrawa. Składa się z mięsa lub warzyw. Wykorzystuje się do jej przygotowania przyprawy takie jak kurkuma, czosnek, imbir i chili. Curry podaje się z ryżem lub chlebkiem naan.

Garam Masala to kolejna popularna mieszanka kuchni indyjskiej. W jej skład wchodzi kumin, kardamon, kolendra, goździki i czarny pieprz. Przyprawy są dobrane w odpowiednich proporcjach, a potem zmielone na proszek. Często dodaje się ją na końcu gotowania, aby zachować pełnię aromatu.

Inną popularną w Polsce mieszanką są zioła prowansalskie. Składają się z tymianku, bazylii, szałwii, rozmarynu i estragonu. Zioła są używane w określonych proporcjach, a następnie suszone.

Polskie marki przypraw

Polskie przyprawy – Kamis

To jedna z najbardziej znanych marek na polskim rynku. Przedsiębiorstwo powstało w 1991 roku, a w 2011 roku firma McCormic & Company Inc. przejęła Kamis SA, zmieniając ją w McCormick Polska SA. Ponadto firma może się wyróżnić tym, że w Stefanowie posiada jeden z najnowocześniejszych zakładów produkcyjnych w regionie. Oprócz tego dysponuje własnymi laboratoriami kontroli jakości oraz jednostkami badawczo-rozwojowymi.

Polskie przyprawy – Galeo

To druga marka przypraw, która uzupełnia ofertę McCormick Polska SA. Ich produkty są dedykowane konsumentom preferującym tradycyjną kuchnię.

Polskie przyprawy – Prymat

Doskonale znany lider rynku przepraw w Polsce oraz jeden z wiodących producentów przypraw w Europie, marka Prymas, zarządza takimi markami jak Prymat, Kucharek, To Naturalne, Smak, Prymat Gastroline, Nadir. Dużym sukcesem firmy była inwestycja w park maszynowy, nowe technologie, infrastrukturę, a także zarządzanie otwarte na wielu systemach, takich jak np. ISO. Sama spółka powstała w 1983 roku. Początkiem była produkcja przypraw i koncentratów spożywczych.

Polskie przyprawy – Polsmaki 

Polsmaki to polska marka, która może pochwalić się ponad 30-letnim doświadczeniem w produkcji preparatów spożywczych. Ich celem jest tworzenie zdrowej, smacznej i przede wszystkim bezpiecznej żywności. Jako przedsiębiorstwo posiadają sieci placówek dystrybucyjnych w Polsce oraz za granicą. W asortymencie marki znajdziemy m.in. zdrowe przyprawy i mieszanki przypraw.

Polskie przyprawy – Kucharek

Marka Kucharek istnieje na polskim rynku niemal od 30 lat. Receptura tej mieszanki została opracowana w 1995 roku. Na polskich stołach jest ona stosunkowo często wybierana, jest jednym ze składników zup czy sosów. . W asortymencie marki znajdziemy nie tylko przyprawy, ale też mieszanki. 

Polskie przyprawy – To Naturalne

To marka, która oferuje przyprawy eko, czyli takie, które nie posiadają sztucznych substancji ani szkodliwych barwników. Wybór tego typu przypraw to gwarancja, że produkty nie posiadają GMO. Ograniczone jest stosowanie środków ochrony roślin, jak i sztucznych nawozów.

Polskie przyprawy – Orzeszek

Marka Orzeszek to rodzinna firma, założona w latach 90-tych. Początkowo zajmowała się handlem płodów rolnych z polskich upraw na terenach Roztocza. Z czasem, w miarę rozwoju firmy, marka poszerzyła asortyment o produkty z wielu różnych regionów świata. Dzisiaj Orzeszek specjalizuje się w produkcji zdrowej żywności. Posiadają również własną markę ,,Przyprawy Twojej Kuchni’’, która oferuje wysokiej jakości aromaty do dań, takie jak czosnek, majeranek czy liść laurowy. W ofercie znajdziemy też bardziej egzotyczne produkty pochodzące z różnych stron świata i świetne do kuchni azjatyckiej, meksykańskiej lub włoskiej.

Polskie przyprawy – Apetita

Appetita to kolejna marka, w której asortymencie znajdziemy przyprawy, a także mieszanki. Na ich stronie znajdziemy informacje o tym, że nie stosują sztucznych barwników ani ulepszaczy.

Polskie przyprawy – Biowski 

To marka, która z pasją i świadomością podchodzi do zdrowego stylu życia. Produkty dostępne w ich sklepie są dobrane przez ekspertów z dziedziny dietetyki, biotechnologii oraz technologii. W asortymencie znajdziemy orzechy, bakalie, kawę, herbatę, słodkości, a także między innymi zioła i przyprawy.

Zapomniane przyprawy w polskiej kuchni 

W polskiej kuchni istnieje wiele przypraw, które niegdyś królowały na stołach, a zostały zapomniane.

Chrzan 

Jedną z nich jest chrzan. Kiedyś był on bardzo popularny. Dzisiaj stanowi dodatek głównie do mięsa. Kiedyś chrzan dodawano do zup, sosów, a nawet do gulaszu. Jeśli chodzi o jego właściwości to świetnie rozgrzewa, a jednocześnie jest źródłem witaminy C. 

Anyż 

Kolejną zapomnianą potrawą jest anyż, mimo że wszyscy doskonale znają cukierki anyżowe, to samą przyprawę już niekoniecznie. Anyż jest bardzo aromatyczny w smaku i kiedyś był dodawany do sałatek.

Gorczyca 

Kolejną przyprawą jest gorczyca, którą dzisiaj ogólnie kojarzymy jako składnik musztardy. Dodajemy ją głównie po to, by zaostrzyć smak, ale także nadać daniu charakterystyczny aromat.

Jałowiec 

Jałowiec to przyprawa kuchni polskiej, która kiedyś była bardzo popularna. Niegdyś nie wyobrażano sobie zrobić bigosu bez niej. Dzisiaj dość rzadko się jej używa, co jest błędem, bo posiada wiele właściwości odżywczych. Owoce jałowca działają bakteriobójczo, zapobiegają wzdęciom i poprawiają krążenie krwi.

Długi pieprz 

Kolejną przyprawą jest długi pieprz. Świetnie nadawał się do staropolskich potraw, bo skutecznie maskował nieświeże mięso, które kiedyś na polskich stołach zdarzało się dość często. Dzisiaj w polskiej kuchni prawie się go nie spożywa. Jest on znacznie bardziej ostry od czarnego pieprzu i możemy na niego trafić  w sklepach z zdrową żywnością.

Oregano 

Oregano kojarzymy z kuchnią włoską; jednak niewiele osób wie, że na ziemiach polskich i na polskich stołach ta przyprawa królowała wieki temu. Używano do przyprawiania ryb, chleba i drobiu. 

Pokrzywa 

Teraz nie słyszy się prawie wcale, aby ktokolwiek używał pokrzywy jako przyprawę do potraw. Jednak kiedyś gościła ona na polskich stołach i często była dodatkiem do dań. Mówi się o tym, że pokrzywy mają dość ciekawy smak i przypominają nieco skrzyżowanie szpinaku oraz szczawiu. Kiedyś suszoną pokrzywę dodawano do ziemniaków czy zapiekanek z kaszy. Dzisiaj częściej znajdziemy ją dokupienia w postaci naparu. 

Liście wiśni 

Brzmi to może dość dziwnie, ale kiedyś używano w kuchni liści wiśni. Produkowano z nich np. sok, który był słodki, ale mniej intensywny. 

Jaki wpływ mają przyprawy na zdrowe gotowanie? 

Przyprawy w kuchni są bardzo ważne, ponieważ to właśnie one nadają niepowtarzalny smak i aromat naszym daniom. Często sięgamy po gotowe mieszanki przypraw np. do ziemniaków czy do bigosu, z uwagi na to, że nie zawsze wiemy, w jaki sposób połączyć pojedyncze przyprawy, żeby uzyskać oczekiwany efekt.

Ważne jednak jest to, aby mieć świadomość, że do niektórych mieszanek przypraw mogą być dodawane różne chemiczne substancje. Dlatego dobrze jest dokładnie przeczytać skład albo decydować się na mieszanki przypraw od ekologicznych marek, które posiadają specjalne certyfikaty. Dzięki temu mamy pewność, że nie posiadają one ulepszaczy. 

Korzyści używania przypraw 

Używanie przypraw w kuchni ma wiele korzyści. Nawet w prehistorii je wykorzystywano do sporządzania posiłków. Jak się okazuje, przyprawy mają swoją ważną rolę jeśli chodzi o zdrowe odżywianie, ponieważ spożywane w odpowiednich proporcjach wspomagają procesy trawienia i pobudzają metabolizm. Mają również swoje działanie antybakteryjne i pobudzają apetyt. Pomagają także zachować żywności jej świeżość. 

Na przykład, bazylia jest znana ze swoich właściwości przeciwwirusowych, a także przeciwzapalnych. Rozmaryn posiada środki przeciwzapalne. Ponadto, zawiera błonnik, który usprawnia funkcjonowanie układu trawiennego. Imbir ma działanie łagodzące przeziębienia. Kurkuma z kolei zawiera kurkuminę, która zwalcza komórki rakowe.

Jednak w spożywaniu przypraw powinniśmy zachować umiar. Zbyt duża ich ilość może powodować zaparcia. Niektóre z nich są dodatkowo bardzo intensywne w  smaku, przez co mogą zdominować całkowicie posiłek, tym samym czyniąc go wręcz niejadalnym.

Niektóre z przypraw mogą wywoływać alergie pokarmowe. Dlatego tak ważne jest, aby dokładnie sprawdzać skład poszczególnych produktów i decydować się na te , które pochodzą z ekologicznych źródeł.

Kiedy warto unikać przypraw? 

Przyprawy mogą pomóc i nadają niesamowity smak wielu daniom. Jednak w niektórych przypadkach mogą niekorzystnie wpłynąć na zdrowie.

Jeżeli mamy dolegliwości układu pokarmowego, dobrze jest wykluczyć z diety ostre przyprawy, takie jak chili. Jeśli mówimy o chorobach takich jak nadciśnienie tętnicze, to w tym przypadku zabronione są mieszanki z dużą ilością soli. Z kolei jeśli mamy niedrożność dróg żółciowych, to niewskazane jest spożywanie kurkumy.

Jak eksperymentować z przyprawami w kuchni, aby odkrywać nowe smaki?

Każdy z nas ma takie smaki, które doskonale pamięta. Niekiedy kojarzą się one z dzieciństwem i sprawiają, że z sentymentem do nich wracamy. Dlatego właśnie warto eksperymentować w kuchni i odkrywać nowe połączenia. Aby to robić dobrze, trzeba wiedzieć, że podstawy łączenia smaków opierają się na pięciu takich jak: gorzki, słony, kwaśny, słodki, a także umami.

W jaki sposób łączyć przyprawy, aby uzyskać świetny smak?

Pierwszą zasadą łączenia smaku jest dbanie o jego równowagę. Można to zrobić np. poprzez dodanie czegoś słodkiego do kwaśnej potrawy. Dzięki temu jesteśmy w stanie złagodzić jej smak. Z kolei, kiedy posolimy słone danie, możemy nadać mu charakterystycznej głębi.

Kolejną wskazówką jest kontrastowanie smaków. Świetnym przykładem takiego połączenia jest miks smaków słodkich i kwaśnych. Można to takie połączenie znaleźć np. w lemoniadzie czy popularnym sosie sweet chili.

Warto oczywiście pamiętać również o przyprawach. Dodanie kolendry, kminku czy kardamonu jest w stanie zmienić smak dania i nadać mu niesamowity aromat. Najważniejsze jednak w stosowaniu przypraw jest dawanie ich z rozwagą, ponieważ zbyt duża ich ilość może skutecznie zmienić smak całego dania.

Tak jak powinniśmy dodawać przyprawy, tak samo powinniśmy sięgać po zioła. Dzięki nim potrawy nabierają niesamowitego smaku, ale też zmieniają ich aromat. Wie o tym każdy, kto jadł rosół z pietruszką i bez. To samo możemy zauważyć, jedząc pyszną focaccię z rozmarynem. Zupełnie zmienia smak całego dania.

Ostatnim rozwiązaniem jest smak umami, który nazywany jest piątym smakiem. Opisuje się go jako mięsny, soczysty i wyrazisty. Bogate w umami są grzyby, pomidory, parmezan czy sos sojowy.

W jaki sposób przechowywać przyprawy? 

Aby móc utrzymać jak najdłużej świeżość przypraw, warto zadbać o to, aby trzymać je w odpowiednich, szczelnych pojemnikach. W ten sposób skutecznie chronimy je przed wilgocią, światłem i innymi zapachami z otoczenia. Idealnie sprawdzą się szklane słoiczki z uszczelnieniami.

Przyprawy powinno się przechowywać z dala od źródeł ciepła, takich jak piekarnik, ponieważ dość wysoka temperatura może negatywnie wpłynąć na aromat i smak przypraw. Powinniśmy też chronić przed dostępem do słonecznego światła oraz światła sztucznego. Może ono powodować, że kolor przyprawy będzie bladszy, a smak gorszy. 

Ponadto, przyprawy powinno się przechowywać w suchym miejscu, z dala od wilgoci. Wilgoć może prowadzić do ich zlepienia. Dlatego tak ważne jest to, żeby podczas przyprawiania potraw nie nakładać ich mokrą łyżeczką.

W kuchni bardzo ważna jest organizacja. Dlatego warto uporządkować przyprawy w taki sposób, aby można było łatwo je zidentyfikować i szybko znaleźć te, które potrzebujemy. W tym celu można zakupić specjalne pojemniczki oraz etykiety, na których umieścimy nazwę przyprawy, ale także datę ważności. W ten sposób łatwiej będzie dbać o to, aby w kuchni zawsze były produkty nieprzeterminowane. 

Własnoręczne mieszanki – jak zacząć przygodę z samodzielnym gotowaniem?

Dzięki samodzielnemu eksperymentowaniu w kuchni i mieszaniu różnych smaków można stworzyć niesamowite połączenia. Aby móc to zrobić, warto w pierwszej kolejności poznać podstawowe przyprawy, takie jak cynamon, curry czy kolendra. 

Bardzo ważne jest poznanie właściwości tych przypraw i świadomość, z czym dobrze je połączyć. Aby móc eksperymentować w kuchni, trzeba mieć czym. Dlatego dobrze jest zgromadzić sobie zestaw podstawowych przypraw w domu. Dobrze jest także urozmaicić przyprawy w kuchni o mniej oczywiste lub różne odmiany tych, które znamy jak np.  pieprz biały.

Świetną nauką będzie inspiracja różnymi kuchniami świata. Pomocne okażą się blogi, media społecznościowe, a także podróże, z których zawsze można czerpać garściami wiedzę od mieszkańców miejsca, do którego się udaliśmy. .

Zanim przyprawimy potrawę własnoręcznie stworzoną mieszanką, warto najpierw wymieszać smaki na sucho. Dzięki temu łatwiej będzie kontrolować aromaty i zobaczyć, czy czasem nie przesadziliśmy z ilością. 

Najprościej jest zacząć od smaków, które lubimy, i przypraw, które doskonale znamy, jak np. pieprz, sól czy papryka. Warto swoje pomysły na bieżąco zapisywać, aby potem móc odtworzyć ulubione mieszanki.

Przyprawy to bogactwo smaku

Przyprawy zaczęto stosować już 50 000 lat temu. Nadają one potrawom niesamowitego aromatu oraz smaku. Do podstawowych należą m.in. sól, pieprz, cynamon, gorczyca, liść laurowy, oregano, pietruszka, koper czy ziele angielskie. Popularne są również mieszanki, czyli charakterystyczne dla konkretnych regionów kompozycje smakowe, takie jak curry czy garam masala.

Przyprawy możemy przygotować samodzielnie lub zakupić je w sklepie. Ważne jest, aby przy wyborze dokładnie przeczytać skład i decydować się na ekologiczne rozwiązania, wolne od sztucznych substancji.

W przypadku przypraw nie tylko ważny jest skład produktów, ale także sposób ich przechowywania. Dzięki temu możemy dłużej zachować ich świeżość i aromat. Dlatego właśnie powinny być one zamykane w pojemnikach, z dala od źródeł ciepła i wilgoci. 

Bardzo ważne jest również zadbanie o organizację w kuchni, czyli poukładanie przypraw w taki sposób, aby z łatwością można było sięgnąć po te, które potrzebujemy w danym momencie.

Przyprawy to nie tylko smak, ale także bogactwo wielu korzystnych właściwości dla naszego organizmu. Spożywane w odpowiednich proporcjach poprawiają procesy trawienia, a także pobudzają metabolizm. Dlatego powinny być stałym elementem każdej kuchni.

 

 

Beata Perzanowska