Edukacja online: Polskie platformy edukacyjne i ich rola w nauce na odległość

Edukacja online przyniosła wiele ciekawych zmian i nowych doświadczeń. Z samych badań wynika, że dla aż 74% respondentów model ten stanowi dość spore wyzwanie i jest trudniejszy niż standardowa stacjonarna forma. Co zrobić, aby nauka zdalna była efektywna i angażująca?

Co zmieniła pandemia?

Pandemia wywołała wiele zmian, które miały swój nieodzowny wpływ na pracę i naukę, a przede wszystkim jej formę. Mnóstwo przedsiębiorstw w dobie pandemii pracowało z domu. Podobna sytuacja tyczyła się szkół i uczelni. Lekcje, wykłady, a nawet egzaminy przeniosły się do świata wirtualnego. Co ciekawe, niemal 79% uczniów i 71% nauczycieli uważa, że e-learning to ważna forma edukacji, a z czasem będzie zyskiwać na popularności jeszcze bardziej!

Czym jest e-learning?

E-learning to inaczej nauczanie zdalne. Najczęściej odbywa się za pośrednictwem korzystania z internetu. Niesie on za sobą wiele korzyści, takich jak możliwość zdobywania wiedzy z dowolnego miejsca na ziemi. Wielu ludziom daje możliwość ukończenia kursów czy studiów bez konieczności dojazdów i fizycznego przebywania na sali wykładowej.

Jakie są różnice między tradycyjną edukacją a edukacją online?

Między edukacją online a tradycyjną formą edukacji istnieją spore różnice. Pierwszą z nich jest z pewnością duża elastyczność nauczania zdalnego. Uczniowie mają dostęp do materiałów edukacyjnych i mogą z nich korzystać niezależnie od miejsca na świecie. To nie tylko oszczędność czasu, ale także oszczędność portfela, dzięki temu że nie trzeba być w konkretnym miejscu o konkretnej porze.

Tradycyjne nauczanie opiera się na bardziej zorganizowanej formie. Wymaga to dużo większej samodyscypliny i kontroli ze strony osoby, która chce uczestniczyć np. w studiach czy danym kursie. Z drugiej strony może być to spore utrudnienie dla tych, którzy mają inne obowiązki zawodowe, a kurs jest po prostu dodatkiem do ich działalności.

Warto również zwrócić uwagę na to, że dostępność pewnych materiałów edukacyjnych jest dość ograniczona w tradycyjnym systemie. Biblioteki działają do konkretnych godzin, a książki można wypożyczyć przeważnie na konkretny czas np. na miesiąc, i w tym okresie przerobić cały materiał. Jeśli mamy dostęp do wiedzy online, to jest ona zwykle do naszej dyspozycji cały czas.

Edukacja online z jednej strony wpływa nieco gorzej na interakcję i zaangażowanie. Będąc fizycznie w jakimś miejscu, nieco łatwiej jest współpracować. W przypadku spotkań online brakuje charakterystycznej bezpośredniości.

Edukacja online umożliwia naukę dostosowaną do tempa danej osoby. Dzięki temu można zarządzać swoim czasem i przyswajać materiał bez presji. W tradycyjnym nauczaniu tempo uczenia często jest dostosowane do programu zajęć, których trzeba zrealizować, a niekiedy również do tempa pracy określonych osób, które są bardziej aktywne i pokazują, że rozumieją dane zagadnienie..

Jak więc widać, istnieją zarówno korzyści, jak i wady obu tych podejść do edukacji. Wynika stąd wniosek, że wybór między pierwszym a drugim sposobem jest tak naprawdę kwestią indywidualną i zależy od preferencji osoby. 

Czy warto postawić na edukację online?

Nad tym pytaniem zastanawia się sporo osób, a odpowiedź brzmi: to zależy. Zanim się podejmie decyzję o tym, aby na nią przejść, warto określić potrzeby w tym zakresie. Na dzień dzisiejszy, edukacja online jest wykorzystywana szeroko w wielu firmach. Natomiast, nie w każdym przypadku i nie w każdej branży, to rozwiązanie się sprawdzi.

Zasady, które mogą podnieść skuteczność edukacji online

Nauka online może być skuteczna i efektywna. W jaki sposób?

Dla większej skuteczności warto postawić na krótsze lekcje. Sam raport „Przyszłość Edukacji” wskazuje, że utrzymanie uwagi ucznia jest sporym wyzwaniem. Dlatego lepiej sprawdzają się lekcje, na przykład 30-minutowe. W szkole Rhode Island School of Design skrócono je nawet do 15 minut w celu poprawienia skupienia zarówno uczniów, jak i nauczycieli.

Kolejnym aspektem jest atrakcyjna tematyka treści. Edukacja zdalna powinna się skupiać wokół zainteresowań ucznia. Tylko w ten sposób zostanie przez niego dobrze przyswojona.

Ponadto, według raportów, warto tworzyć ją w małych grupach. Znacznie łatwiej w ten sposób zaplanować efektywną pracę. Dzięki temu można każdemu uczniowi poświęcić uwagę, a jednocześnie zadbać o interakcję między poszczególnymi członkami.

Innym, ale nie mniej ważnym aspektem jest edukacja samych nauczycieli. Świat cyfrowy wymaga nowych umiejętności w przekazywaniu wiedzy. Standardowe wykłady i pokazywanie slajdów prezentacji nudzi wielu uczniów, dlatego wielu nauczycieli dostosowało się do zmieniającego się świata i w tym zakresie poszerzyło swoje umiejętności. 

Korzyści edukacji online

Do pewnego czasu nauka online kojarzyła się głównie z formą uzupełniania wiedzy poprzez różnego rodzaju kursy. Sytuacja mocno się zmieniła, szczególnie w okresie pandemii, kiedy stała się nieodłącznym elementem zdobywania wiedzy.

Edukacja online ma sporo zalet. Pierwszą z nich jest oszczędność czasu. Brak konieczności dojeżdżania w konkretne miejsce to duży plus, zwłaszcza dla osób, które mieszkają daleko lub żyją w dużych miastach, pełnych korków w godzinach szczytu.

Z dojazdami łączą się także koszta, które znacznie maleją. Dzięki takiemu rozwiązaniu dużo więcej osób może pozwolić sobie na studiowanie, ponieważ wydatki znacznie maleją.

Ponadto, edukacja online umożliwia gromadzenie wiedzy w nieco łatwiejszy sposób niż kupowanie mnóstwa podręczników. Coraz częściej wszystko odbywa się w chmurze lub jest przesyłane w postaci plików PDF, z których mogą korzystać uczniowie.

Wady edukacji online

Jak wszystkie rozwiązania, edukacja online również posiada swoje wady. Pierwszą jest to, że stanowi ona ograniczenie kontaktów z ludźmi. To może prowadzić do poczucia osamotnienia. Dlatego świetnym rozwiązaniem jest znalezienie równowagi poza edukacją, w postaci np. regularnych wyjść ze znajomymi.

Zdobywanie wiedzy online często wiąże się z brakiem zaangażowania ze strony uczniów. Tak naprawdę przyczyn tego może być mnóstwo. Być może dana tematyka nie jest interesująca, i warto byłoby pomyśleć o jej przekazie w inny, bardziej przystępny sposób. W przypadku osób dorosłych wygląda to nieco inaczej z uwagi na to, że zapisując się na kurs czy studia, świadomie chcą rozwijać swoje kompetencje.

Warto mieć na uwadze, że edukacja online nie sprawdza się w każdym przypadku, szczególnie w branżach, które wymagają praktyki nie związaną z tym, co można zrobić na komputerze.

Problemem są również ograniczenia techniczne. Choć większość młodych osób nie ma z tym żadnego problemu, to w dalszym ciągu jest sporo dorosłych, którzy nie radzą sobie z obsługą komputera.

Edukacja online również jest związana z wieloma rozpraszaczami. Domownicy oraz social media pod ręką to często powody, dla których przyswajanie wiedzy jest nieefektywne. Dlatego warto poprosić naszych bliskich, aby nam nie przeszkadzali, kiedy się uczymy.

Jak edukacja online zmieniła uczniów, rodziców i nauczycieli?

Nie ulega wątpliwości, że edukacja online zmieniła nie tylko uczniów, ale także nauczycieli i rodziców. Niesie za sobą szereg korzyści, ale również problemów, nad którymi należy pracować.

Raport „Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych w czasie epidemii koronawirusa” pokazuje, że uczniowie mierzyli się z wykluczeniem cyfrowym. W momencie zamknięcia szkół nie każdy uczeń miał dostęp do sprzętu z kamerą i mikrofonem, a komputer jest podstawą potrzebną do tego, aby uczyć się online.

Kolejnym problemem jest brak higieny cyfrowej. Kilka godzin dziennie przed monitorem może przekładać się na różne problemy zdrowotne, w tym problemy ze snem czy problemy z koncentracją.

Nie mniej jednak z upływem czasu i coraz większym wzrostem edukacji online, rośnie również świadomość. 

Edukacja online cały czas rośnie

Statystyki GUS-u z 2020 roku pokazują, że w firmach powyżej 250 pracowników wybierane są szkolenia e-learningowe aż w 60 procentach. Sam udział rynku szkoleń online w ogólnej edukacji wyniósł aż 50 procent w 2022 roku. Prognozy na rok 2032 wskazują, że liczba ta ma wzrosnąć aż o 14%.

Jak edukacja online przyczynia się do wzrostu kreatywności u dzieci?

Edukacja online przyczynia się do wzrostu kreatywności u dzieci na wiele różnych sposobów. Między innymi wykorzystuje gry oraz aplikacje kreatywne, które pozwalają dzieciom wyrażać siebie, a także kształtować wyobraźnię. Pomocne są także zadania problemowe, zachęcające do kreatywnego myślenia i szukania rozwiązań.

Technologia online pozwala także wyrażać siebie poprzez tworzenie różnego rodzaju projektów, takich jak prezentacje multimedialne czy filmy.

Kursy online i ich ogromny wzrost popularności

Kursy online cieszą się ogromną popularnością. Świetnym dowodem są dane platformy NOVOICA, która pokazała, że liczba zarejestrowanych kont w marcu 2023 roku wynosiła ok. 75 300. Na koniec marca wzrosła aż do ok. 124 300 kont.

Potwierdza to, że zdalny sposób przekazywania wiedzy nie jest chwilowym trendem, a czymś, co wprowadziło stałe zmiany w nauce.

Jak się okazuje, bardzo ważna jest sama tematyka. Najczęściej wybierane przez internautów są te, które pomagają zwiększać konkretne kompetencje.

Polskie platformy edukacyjne 

NOVOIVA

Novoiva to polska platforma edukacyjna. Oferuje bezpłatne kursy online realizowane przez uczelnie i instytucje edukacyjne. Powstała na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Na ich stronie znajdziemy różnego rodzaju kursy, takie jak np. ,,ABC Finansów Osobistych”, ,,Bezpieczeństwo w Cyberprzestrzeni”, ,,Skuteczne Strategie Marketingowe B2B” i wiele innych.

Zintegrowana Platforma Edukacyjna

Zintegrowana Platforma Edukacyjna to miejsce z zamieszczonymi bezpłatnymi materiałami dla osób w wieku od pierwszej klasy podstawowej aż do ostatniej klasy ponadpodstawowej. Materiały są podzielone na kategorie.

Zdobywcy Wiedzy

Zdobywcy Wiedzy to kolejne miejsce skutecznego zdobywania wiedzy. Skierowane jest do dzieci. Znajdziemy na niej ponad 10 000 ćwiczeń i interakcji, które zostały przygotowane przez polskich pedagogów. Dodatkowo platforma jest bogata w specjalne narzędzia dla dzieci oraz nauczycieli.

Libratus

Libratus jest innowacyjnym projektem edukacyjnym. Kształcą dzieci w wieku 6 do 14 lat mieszkających poza granicami kraju. 

Epodręczniki.pl

To narzędzie stworzone przez Ministra Edukacji Narodowej. Oferuje uczniom, a także nauczycielom, materiały dydaktyczne. Są one bezpłatne oraz zgodne z podstawą programową. Na stronie internetowej można znaleźć e-podręczniki oraz e-materiały do większości ogólnokształcących przedmiotów. Dostępne są również dodatkowe filmy edukacyjne czy audiobooki.

Scholaris

To portal przeznaczony głównie dla nauczycieli. Zawiera bezpłatne materiały edukacyjne. Znaleźć można scenariusze lekcji, ćwiczenia, teksty, slajdy czy filmy.

Lektury.gov.pl

To z kolei portal, w którym znajdziemy większość szkolnych lektur. Można książki pobrać za darmo na komputer lub przeczytać je bezpośrednio w przeglądarce.

Platformy kursów online 

Strefa kursów

Strefa kursów to platforma wielu szkoleń w przeróżnych kategoriach, takich jak biznes i marketing, programowanie, języki obce czy fotografia. Dostęp ma się do materiałów od momentu zakupu zawsze.

Jak edukacja online wpływa na przyswajanie wiedzy? 

Edukacja online nie sprawdzi się w każdym przypadku, ale w wielu z nich jest w stanie zapewnić efektywny proces uczenia.

Samo wprowadzenie technologii sprawia, że dla wielu dzieci nauka jest dużo bardziej interesująca i atrakcyjna. Interaktywne gry, aplikacje czy multimedia przyciągają uwagę.

Ponadto, ten rodzaj nauki pozwala dostosować materiały do indywidualnych potrzeb oraz tempa. Dzięki temu uczeń może rozwijać się w swoim własnym tempie.

Nieocenione są również wizualizacje, które pozwalają lepiej zrozumieć trudne pojęcia. Różnorodność materiałów to kolejny czynnik, który daje szansę na korzystanie z wiedzy na mnóstwo różnych sposobów.

Jakie są korzyści edukacji cyfrowej w przedszkolu?

Swoje korzyści edukacja cyfrowa może mieć już nawet w przedszkolu. Badania Smitha i Dowda (2015) potwierdzają, że edukacja cyfrowa jest w stanie wpłynąć pozytywnie na rozwój kognitywny dzieci w przedszkolu, zwłaszcza w zakresie umiejętności rozwiązywania problemów i myślenia abstrakcyjnego.

Jak uczyć się efektywniej online?

W skuteczniejszym uczeniu online może pomóc kodowanie. Polega ono na przekształcaniu odbieranych informacji w takie, które są przystępne do zapamiętania.

W tym celu warto robić notatki, następnie przeformułowywać pojęcia własnymi słowami, a także tworzyć powiązania z wcześniej nabytą wiedzą. Warto do procesu włączyć wiele różnych zmysłów, nie tylko wzrok. Wtedy nauka przyniesie lepsze rezultaty.

Następnym równie istotnym aspektem jest przechowywanie przyswojonych informacji. Badania pokazują, że po tygodniu od zdobycia wiedzy jesteśmy niemal w stanie zapomnieć 90% przyswojonego materiału. W tym celu mogą pomóc mapy myśli czy podsumowania.

Warto również regularnie przypominać sobie nabytą wiedzę. Tworzenie quizów i wykonywanie ćwiczeń może być pomocne.

Co zrobić, aby nauka online była przyjemna i skuteczna? 

Aby nauka online była przyjemna i skuteczna, warto stworzyć sprzyjające do niej warunki. W tym celu należy zapewnić sobie ciche miejsce, które pozwoli się skupić. Warto również zrezygnować z wszelkiego rodzaju rozpraszaczy.

Kolejnym ważnym krokiem jest określenie jasnych i klarownych celów, czyli co dokładnie chcemy zrealizować i w jakim czasie. Następnie dobrze jest stworzyć plan. Ważne, aby był on realny i oparty na naszej obecnej sytuacji.

Nie powinniśmy zapominać również o regularnym realizowaniu wyzwań. Jeśli naszym celem jest zdanie egzaminu, dobrze jest tworzyć testy i sprawdzać wiedzę. W nauce z pewnością pomogą różne strategie uczenia się. E-learning online oferuje ich mnóstwo. Można wykorzystywać gotowe materiały, symulacje wideo czy quizy. Ponadto warto zadbać o takie aspekty jak dobry sen, zdrowe odżywianie czy aktywność fizyczną.

Organizacja edukacji zdalnej – jakie narzędzia mogą się przydać? 

Edukacja online posiada wiele narzędzi, które mogą pomóc w efektywnym procesie nauczania. Do pierwszych z nich należy Teams, na którym można organizować pracę poprzez ustawianie spotkań, tworzenie grup czy załączanie plików.

Do pracy w grupach pomocny jest również Zoom. Aplikacja daje możliwość rozmów audio, obrazów wideo oraz nagrywania ekranu. Innym skutecznym narzędziem jest Canva. Świetnie się sprawdzi do tworzenia prezentacji czy prac domowych.

Pomocne do tworzenia notatek są produkty od Google w postaci dokumentów, Excela czy kalendarza. Produkty od Google umożliwiają pracę wielu osobom w jednym dokumencie oraz pozwalają na śledzenie całej historii zmian i nadawanie różnych poziomów uprawnień, takich jak oglądanie, komentowanie czy edycja.

W edukacji online niezwykle ważna jest komunikacja. W tym może pomóc czat na Teams, a także media społecznościowe w postaci Facebooka, Messengera czy WhatsAppa. 

Do planowania edukacji świetnie się sprawdzi narzędzie Trello, które pozwala tworzyć tablice, a nawet gotowe listy zadań.

Bezpieczeństwo w edukacji online

Ogromnie ważną częścią działania w internecie jest przestrzeganie zasad cyberbezpieczeństwa.  Z tego względu warto korzystać tylko z zweryfikowanych źródeł, nie klikać w podejrzane linki, unikać podawania danych osobowych czy dostępu do jakichkolwiek kont, zarówno własnych, jak i bliskich. 

Jak sztuczna inteligencja może pomóc w edukacji online?

Dużą pomocą w edukacji okazała się sztuczna inteligencja. Wiele badań wykazało, że jej obecność to przyszłość, do której nie tylko firmy muszą się dostosować, ale również świat edukacji.

Dużym plusem tej technologii jest to, że jest w stanie dopasować materiał do potrzeb, czyli jednocześnie go spersonalizować pod konkretną osobę. Ponadto algorytmy AI są w stanie monitorować postęp ucznia, co zwiększa skuteczność całej nauki.

Sztuczna inteligencja to również bardzo duże wsparcie dla nauczycieli, ponieważ jest w stanie automatycznie sprawdzać prace uczniów, co w dużym stopniu przyspiesza cały proces.

Narzędzia dla nauczycieli w edukacji online

Dostępnych narzędzi na rynku można wyróżnić wiele, które w skuteczny sposób usprawniają pracę nauczycieli. Do jednych z popularniejszych należy Office 365, który pozwala skorzystać z szeregu różnych opcji, takich jak MS Teams, w którym możliwe jest nie tylko tworzenie spotkań, ale też podzielenie klasy na poszczególne grupy czy udostępniać plików współdzielonych. 

Genially to z kolei aplikacja, która umożliwia tworzenie quizów, gier czy infografik dla uczniów. Można ją zintegrować z platformą Office 365.

Class Dojo również umożliwia współdzielenie plików, dzielenie się zasobami, a także wysyłanie wiadomości zarówno do uczniów, jak i rodziców.

Quizlet świetnie przydaje się do nauki różnych pojęć oraz słówek do języków obcych.

Scholaris to bezpłatny portal dla nauczycieli przeznaczony dla wszystkich etapów kształcenia. Posiada ponad 20 000 materiałów do nauki. Wśród nich są scenariusze lekcji, ćwiczenia, animacje, gry i wiele innych.

Wpływ edukacji online – dlaczego warto rozwijać umiejętności cyfrowe u dzieci?

 

Nie ulega wątpliwości, że internetowy świat cały czas podąża do przodu. Wspieranie umiejętności cyfrowych jest w stanie przygotować dzieci do zawodów przyszłości, takich jak programowanie, analiza danych, marketing. Poza tym dzieci, które od najmłodszych lat są uczone kompetencji przyszłości, potem będą miały większą przewagę konkurencyjną. To także wpływa na lepsze zrozumienie technologii, która jest nieodłącznym elementem dzisiejszej rzeczywistości. 

 

 

Beata Perzanowska